Cổ tức là gì? Nhà đầu tư có thích chia cổ tức?

Trong đầu tư chứng khoán, khoản lợi nhuận mà nhà đầu tư nhận được bao gồm 2 phần, một phần đến từ chênh lệch giá giữa giá mua và giá bán cổ phiếu, phần còn lại đến từ cổ tức mà nhà đầu tư được nhận. Vậy cổ tức là gì?

Cổ tức là gì? 

Một doanh nghiệp hoạt động, sau mỗi thời kỳ đều có sự ghi nhận doanh thu. Khoản doanh thu sau khi trừ hết tất cả các chi phí và đóng thuế gọi là lợi nhuận sau thuế. Khoản lợi nhuận sau thuế này, công ty có quyền giữ lại cho hoạt động của năm sau hoặc thực hiện chia cổ tức.

Thông thường, công ty sẽ trích một phần vào các quỹ, một phần giữ lại cho hoạt động năm sau, và một phần dùng để chia cho các cổ đông, đó chính là cổ tức. Cổ tức có thể được trả bằng tiền hoặc bằng cổ phiếu.

Mục đích, ý nghĩa của cổ tức là gì?

Trong bất kỳ hoạt động kinh doanh nào, mục tiêu và động lực chủ yếu là lợi nhuận. Việc tạo ra lợi nhuận cho chủ sở hữu là mục đích cơ bản của việc kinh doanh. Cổ tức là hình thức quan trọng để phân phối lợi nhuận, thực hiện nhiệm vụ này của hoạt động kinh doanh.

Những hình thức chi trả cổ tức là gì?

Việc chi trả cổ tức của doanh nghiệp được thực hiện theo 2 hình thức, bao gồm cổ tức bằng tiền hoặc bằng cổ phiếu, cổ phiếu thưởng (bản chất giống như cổ tức bằng cổ phiếu). Bên cạnh đó, còn có thêm hình thức phát hành quyền mua cổ phiếu ưu đãi cho cổ đông hiện hữu, cũng là một hình thức của cổ tức.

Đối với cổ tức bằng tiền, việc chi trả cổ tức theo hình thức này sẽ làm giảm lượng tiền trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, đối với nhà đầu tư trên thị trường, đa phần họ đều mong muốn nhận được cổ tức bằng tiền mặt, đặc biệt là trong lúc thị trường chứng khoán đang trên đà giảm điểm, nhà đầu tư sẽ có xu hướng giữ tiền mặt hơn là cổ phiếu. Do đó, ở thị trường giá giảm, nhà đầu tư sẽ yêu thích việc được chi trả cổ tức bằng tiền.

Hình thức chi trả cổ tức bằng cổ phiếu, doanh nghiệp sẽ phát hành thêm cổ phiếu để chi trả cho cổ đông, thay vì tiền mặt. Điều này nhằm giữ lại lượng tiền cho hoạt động kinh doanh của chính doanh nghiệp đó. Khi thị trường chứng khoán ở trong giai đoạn giá tăng, nhà đầu tư sẽ có xu hướng giữ nhiều cổ phiếu trong danh mục đầu tư của mình. Do đó, việc chi trả cổ tức bằng cổ phiếu sẽ được ưa chuộng hơn trong thị trường giá tăng.

Đến đây, thì câu hỏi liên quan đến cổ tức là gì đã có được câu trả lời. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp thực hiện chia cổ tức, giá cổ phiếu của doanh nghiệp lại điều chỉnh giảm.

Vì sao giá cổ phiếu lại điều chỉnh khi chia cổ tức?

Chúng ta đều hiểu rằng, nhà đầu tư tham gia mua cổ phiếu với mục tiêu tạo ra lợi nhuận, phần lợi nhuận này đến từ 2 phần, từ chênh lệch giá và từ cổ tức.

Theo tâm lý chung, nếu giá cổ phiếu không có sự điều chỉnh sau khi chia cổ tức thì nhà đầu tư sẽ có xu hướng nắm giữ cổ phiếu cho đến khi được nhận cổ tức. Nếu giá không điều chỉnh giảm, thì ngay sau đó, nhà đầu tư liền có xu hướng bán cổ phiếu ra, để hưởng lợi cả về chênh lệch giá và về cổ tức.

Cổ tức là gì. Nguồn: chungkhoan.vn

Chính những điều này sẽ tác động làm mất cân đối cung cầu của cổ phiếu trên thị trường chứng khoán, gây ra những biến động lớn trong giá cổ phiếu, cụ thể là tăng mạnh trước ngày chia (do nhà đầu tư muốn mua vào để hưởng cổ tức) và giảm mạnh sau ngày chia (nhà đầu tư bán ra để hưởng chênh lệch). Còn những nhà đầu tư mua cổ phiếu sau ngày chia cổ tức thì luôn mong muốn mua với giá thấp hơn, bởi năm sau họ mới được nhận cổ tức. Do vậy, để đảm bảo sự công bằng cho người mua và người bán vào ngày chia cổ tức, giá cổ phiếu có sự điều chỉnh giảm bằng đúng tỷ lệ cổ tức được chia.

Ẩn sau việc chia cổ tức là gì?

Xét trên góc độ toán học, việc chia cổ tức đa phần chỉ có lợi đối với những nhà đầu tư dài hạn, nắm giữ cổ phiếu của doanh nghiệp lâu dài. Bởi lý do, lợi nhuận mà nhà đầu tư nhận được từ việc đầu tư vào cổ phiếu doanh nghiệp đến từ chênh lệch giá và cổ tức. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp thực hiện chia cổ tức, giá cổ phiếu lại có sự điều chỉnh đúng bằng với tỷ lệ cổ tức được chia. Như vậy, giả sử giá cổ phiếu trên thị trường không có sự tác động thêm của bất kỳ yếu tố nào, mà chỉ là sự điều chỉnh trong ngày chia cổ tức thì việc chia hay không chia cổ tức là giống nhau. Lợi ích của nhà đầu tư tại thời điểm nhận cổ tức là không thay đổi.

Đối với những nhà đầu tư dài hạn, họ nắm giữ cổ phiếu lâu dài, thì theo thời gian, nếu hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tốt, thị trường chứng khoán không quá tiêu cực thì nhóm nhà đầu tư này sẽ được hưởng lợi.

Thế nào là ngày giao dịch cuối cùng, ngày giao dịch không hưởng quyền?

Ngày giao dịch không hưởng quyền là ngày giao dịch mà khi nhà đầu tư mua cổ phiếu của doanh nghiệp sẽ không được hưởng các quyền lợi của cổ đông như quyền nhận cổ tức, quyền mua cổ phiếu ưu đãi, quyền tham dự Đại hội cổ đông,…

Ngày đăng ký cuối cùng là ngày chốt danh sách cổ đông hiện hữu (nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu) và là ngày doanh nghiệp lập danh sách cổ đông với mục đích thực hiện các quyền cho cổ đông. Tại ngày chốt danh sách, nếu nhà đầu tư có tên trong danh sách mà doanh nghiệp công bố sẽ được hưởng các quyền của mình như quyền nhận cổ tức, quyền mua cổ phiếu ưu đãi, quyền tham dự Đại hội cổ đông,…

Nguồn: Tổng hợp