HSC tìm lại đỉnh

Nửa đầu năm chứng kiến sự giảm hơn 50% trong doanh thu và lợi nhuận của Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC, mã HCM). Điều gì đang xảy ra với một trong những người dẫn đầu thị trường chứng khoán?

Có thể thấy, mặc dù vẫn duy trì vị trí thứ 2 về thị phần môi giới, HSC chỉ đạt 598 tỉ đồng doanh thu, giảm 43% so với cùng kỳ năm 2018, nhưng lại phù hợp với thị trường khi tổng giá trị giao dịch toàn thị trường cũng đã sụt giảm 45% trong khoảng thời gian trên. Kết quả kinh doanh của hầu hết công ty top đầu trong ngành như SSI, VNDirect cũng phản ánh thực trạng tương tự. 

Ngoài ra, quý I/2018, tại thời điểm VN-Index đạt đỉnh cao nhất mọi thời đại 1.200 điểm, tự doanh HSC đã hiện thực hóa phần lớn danh mục đầu tư, ghi nhận 118 tỉ đồng doanh thu tự doanh, dẫn đến sự chênh lệch đáng kể kết quả giữa 2 kỳ so sánh. 

Từ đầu năm đến nay, HSC luôn duy trì dư nợ cho vay trên 4.000 tỉ đồng, một con số cao trong ngành. Cho vay ký quỹ là 1 trong 2 mảng kinh doanh đóng góp phần lớn doanh thu và lợi nhuận cho HSC, đến 39% doanh thu. Trong tháng 6.2019, HSC ghi nhận tăng vốn điều lệ lên hơn 3.058 tỉ đồng, đưa công ty vào danh sách những công ty chứng khoán có vốn điều lệ lớn nhất. Nguồn vốn mới bổ sung dồi dào, cộng với những khoản cấp vốn có lãi suất tốt từ ngân hàng đã giúp HSC có sức khỏe tài chính tốt hơn nhiều so với những doanh nghiệp cùng ngành và cải thiện biên lợi nhuận (trong kinh doanh vốn) so với việc huy động vốn bằng công cụ nợ trái phiếu như những năm trước.

Quản lý rủi ro tốt tạo nên thương hiệu cho HSC nhưng cũng khiến Công ty nhiều lần bỏ qua những cơ hội rất lớn, như thừa nhận của Phó Tổng Giám đốc Trịnh Hoài Giang, nhưng cũng chứng minh tác dụng trước những cơn sụt giảm không phanh của thị trường. Chơi chung trong một sân chơi nhỏ được định danh là thị trường cận biên (frontier market), HSC không tránh khỏi sự cạnh tranh về lãi suất trong cuộc đua của những tay chơi vừa được bơm vốn, lần này là từ những công ty chứng khoán ngoại như Mirae Asset, Yuanta.

HSC đã nhiều năm duy trì vị trí thứ 2 về thị phần môi giới chứng khoán, tỉ lệ thường dao động quanh mức 10% thị phần. Môi giới cũng chính là mảng mang về doanh thu lớn nhất cho HSC, với mức 40% tương ứng trong nửa đầu năm 2019. Không những sở hữu lượng tài khoản cá nhân lớn với 84.000 tài khoản, HSC phục vụ cho một danh mục phong phú nhà đầu tư tổ chức trong và ngoài nước.

4.500 tỉ đồng là giá trị giao dịch trung bình mỗi ngày của thị trường chứng khoán trong 6 tháng đầu năm 2019, chỉ bằng khoảng 56% so với con số 8.000 tỉ đồng mỗi ngày cùng kỳ năm 2018, một con số nằm ngoài dự báo của hầu hết các công ty chứng khoán và thể hiện tính bất định của thị trường. Tình hình bất ổn của kinh tế thế giới có ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả này.

Mặc dù nhiều công ty cùng chung hoàn cảnh sụt giảm doanh thu như HSC, nhưng vẫn còn những công ty đi ngược xu hướng và đạt được kết quả kinh doanh tốt hơn so với cùng kỳ năm 2018 như Chứng khoán Bản Việt, TCBS. Sự tương phản trong bức tranh chung cảnh báo HSC về một vị thế quá phụ thuộc vào thị trường.

Là một trong những công ty đầu tiên gia nhập thị trường chứng khoán phái sinh, HSC kỳ vọng các sản phẩm phái sinh sẽ giúp đa dạng hóa danh mục sản phẩm của họ, tuy nguồn thu ban đầu còn hạn chế. Sau khi giành được thị phần đáng kể trong năm 2018, Công ty đã từ từ sụt giảm nghiêm trọng thị phần qua các quý đầu năm, chỉ còn một nửa so với thời điểm cuối năm, tương ứng với 10% thị phần. Điều này được lý giải do sự cạnh tranh về giá của một số công ty chứng khoán sau khi mức giá sàn cho hợp đồng phái sinh được dỡ bỏ, cuộc đua xuống đáy mà HSC luôn đứng ngoài.

Bắt đầu từ năm 2018, HSC chuẩn bị cho những thay đổi lớn trong hoạt động, bắt đầu bằng việc bổ sung vào hàng ngũ lãnh đạo đội ngũ kế thừa mới, những nhân sự đã gắn bó hơn một thập niên với Công ty. Sự đầu tư dài hạn cho một cuộc chuyển mình sau nhiều năm trên đỉnh vinh quang tiếp tục trong năm 2019. “Chúng tôi sẽ đầu tư nhiều về hạ tầng công nghệ và nhân sự”, ông Giang tiết lộ. Sự đầu tư cho tương lai này thể hiện trong việc gia tăng các khoản chi phí trong nửa đầu năm, khiến cho lợi nhuận giảm sâu so với doanh thu, chỉ đạt 192 tỉ đồng tương ứng với 41% cùng kỳ. Theo nhận định của HSC, kết quả kinh doanh năm 2019 sẽ ảm đạm như hiện tại nếu thanh khoản thị trường không được cải thiện.

Trong quá khứ, HSC từng có khoản đầu tư lớn nhất thị trường về công nghệ khi mua nhượng quyền chương trình từ Hồng Kông, trung tâm tài chính của châu Á. Đó cũng là công cụ đưa họ đến vị trí top đầu thị trường, từ một xuất phát mờ nhạt. Giờ đây, họ chuẩn bị thực hiện cuộc cải cách lần thứ 2 với tầm nhìn dài hạn để giữ vững vị trí dẫn đầu. Tất nhiên, lần này sẽ khó khăn hơn nhiều.

►Vì đâu cổ phiếu Thế Giới Di Động thăng hoa trong thời gian qua?

►Chiến lược đầu tư tháng 8: Bất động sản công nghiệp và cảng biển

►Hơn 12,6 triệu cổ phiếu của công ty lữ hành Vietravel sắp niêm yết trên Upcom