Tỉ giá và lực đỡ "dư tiền"

Đồng USD hưởng lợi lớn do nước Mỹ an toàn trước đại dịch, từng đưa đồng bạc xanh lên mức cao nhất trong 3,5 năm vào tháng 3. Tuy nhiên, lúc này, USD đang chịu sức ép giảm do căng thẳng Mỹ - Trung leo thang đồng thời trong bối cảnh kinh tế Mỹ chìm ngập trong khó khăn do đại dịch COVID-19 vẫn lan rộng...

Chỉ số đồng USD đã giảm 3,77% trong tháng 7, trở thành tháng tồi tệ nhất của đồng bạc xanh kể từ tháng 4.2011 (khi đó mất 3,85%). “Động thái quay lưng với đồng USD đang lan rộng. Các nhà quản lý tài sản đầu cơ và các nhóm nhà đầu tư lớn khác tham gia vào nhóm giảm giá đồng USD”, Marc Chandler, chiến lược gia thị trường tại Bannockburn Global Forex, nhận định.

Song song với đà mất giá của USD, đồng euro tăng tới 3,2% trong 2 tuần trở lại đây. Nhìn chung, hầu hết các đồng tiền khác đều tăng giá so với USD trong tuần qua trừ nhân dân tệ - CNY (-0,35%).

Tại Việt Nam, tỉ giá trên thị trường liên ngân hàng đã giảm về dưới 23.200 VND/USD trong tháng 7 và được nhận định sẽ giảm về 23.175 VND/USD, giá mua USD của Ngân hàng Nhà nước. Theo bản tin trái phiếu tiền tệ tuần từ 20-24.7.2020 của Công ty Chứng khoán SSI, chỉ số DXY (chỉ số đo lường giá trị của đồng USD so với rổ tiền tệ khác) đã giảm liên tục về 94,4 vào cuối tuần trước.

Tỉ giá đang được kiểm soát tốt. Ảnh: Quý Hòa

Thực tế, tỉ giá trong xu thế giảm đã được dự báo trước khi dòng chảy ngoại tệ vào thị trường Việt Nam khá mạnh. Cán cân thương mại 6 tháng đầu năm nay ước thặng dư 4 tỉ USD, trong khi cùng kỳ xuất siêu chỉ 1,7 tỉ USD.

Bên cạnh đó, khi dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, sức khỏe doanh nghiệp sa sút, khả năng hấp thụ vốn yếu thì tiền đồng rơi vào tình trạng “dư thừa”. Chưa bao giờ giá vốn thấp như bây giờ nhưng tín dụng vẫn tăng trưởng yếu. Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, tín dụng toàn ngành ngân hàng 6 tháng đầu năm chỉ tăng trưởng 3,26%, mức rất thấp trong nhiều năm trở lại đây.

Nhu cầu của nền kinh tế hiện giảm mạnh, chủ yếu do đầu ra của sản phẩm, hàng hóa không có nên doanh nghiệp không có nhu cầu về vốn.

Các chuyên gia đánh giá, Ngân hàng Nhà nước có thể phát hành trở lại tín phiếu để hút bớt nội tệ dư thừa khi thị trường chưa cần tới, đồng thời cũng giúp hạn chế tác động tới lạm phát.

Trong bối cảnh đó, các ngân hàng không muốn Ngân hàng Nhà nước đổ thêm tiền đồng vào hệ thống ở thời điểm hiện tại. Bởi vì ngân hàng đang khó giải ngân vốn, trong khi vẫn phải trả lãi cho nguồn huy động từ tiền gửi với lãi suất cao hơn nhiều lãi suất liên ngân hàng.

Có thể thấy, tỉ giá thời gian gần đây đang bị chi phối chủ yếu từ thực trạng thanh khoản dư thừa cả USD và tiền đồng. Trong thời gian tới, nếu dòng ngoại tệ đổ vào thị trường Việt Nam nhiều hơn, khả năng cao tỉ giá sẽ vẫn giảm.

Ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc Toàn quốc Khối Kinh doanh tiền tệ và Thị trường vốn của Ngân hàng HSBC Việt Nam, đánh giá,  xu hướng giảm giá của tỉ giá được hỗ trợ nhờ cả yếu tố trên thị trường toàn cầu lẫn những yếu tố nội tại.  Tuy nhiên, không loại trừ kịch bản tỉ giá vẫn có thể chịu tác động tiêu cực khi đứng trước một số yếu tố như nhu cầu toàn cầu suy yếu ảnh hưởng đến lĩnh vực xuất khẩu, đặc biệt đối với các mặt hàng như hàng dệt may và xuất khẩu điện thoại của Việt Nam, dòng vốn FDI vào ngành sản xuất ít hơn, hoặc nguồn thu từ kiều hối sụt giảm mạnh.

Theo nhận định của chuyên gia SSI, chênh lệch lãi suất giữa USD và  VND trên thị trường liên ngân hàng hiện ở mức rất thấp (0,4%/năm) và diễn biến quốc tế phức tạp có thể tạo áp lực nhất định lên tỉ giá. Đáng chú ý, tình hình dịch bệnh tại Việt Nam đang diễn biến phức tạp, khiến tâm lý thị trường chuyển sang thận trọng hơn.

Điều này có thể tạo thêm áp lực lên tỉ  giá VND/USD, đặc biệt ở thị trường tự do. “Tuy nhiên, một đợt giảm giá mạnh của tiền đồng như cuối tháng 3 khó xảy ra do USD đang mất giá mạnh trên thị trường quốc tế và tâm lý thị trường trong nước cũng vững vàng hơn giai đoạn trước”, chuyên gia SSI nêu quan điểm.

Tiến sĩ Cấn Văn Lực cho rằng tỉ giá có thể chịu áp lực tăng giá bởi những biến động từ thị trường quốc tế, song mức tăng sẽ không quá lớn. Bởi vì Việt Nam đang có dự trữ ngoại hối đầy đủ (đạt 84 tỉ USD, tương đương gần 4 tháng nhập khẩu, cao hơn mức khuyến nghị dự trữ ngoại hối trung bình ở mức 3 tháng nhập khẩu đối với các nước đang phát triển).

Cùng với triển vọng tăng trưởng kinh tế tốt, thương mại của Việt Nam dự kiến tiếp tục thặng dư, trong khi kiều hối có thể giảm 10-20% nhưng vẫn sẽ góp phần bổ sung nguồn ngoại tệ. “Từ những yếu tố trên, tỉ giá năm 2020 được dự kiến tăng từ 1,5-2% so với cuối năm trước”, Tiến sĩ Cấn Văn Lực nhận định.