Tham vọng thống lĩnh thị trường xe tự lái của Trung Quốc

Henry Xia đi vào chiếc xe điện có màu của một chiếc bánh mỳ nướng cháy sản xuất bởi Xpeng Motors Technology, công ty mà ông làm đồng sáng lập và yêu cầu nó để chơi "21 Guns" của Green Day. Ông hỏi chiếc xe về điều kiện giao thông và bắt đầu lái xe. Người đàn ông 35 tuổi này là Giám đốc Điều hành xe hơi cao cấp nhất tại một nhà sản xuất ô tô Trung Quốc tung ra bất kì một chiếc xe nào, không sở hữu một nhà máy và không có giấy phép sản xuất từ ​​chính phủ. Ít nhất là chưa.

Những gì công ty khởi nghiệp bốn năm tuổi có là được sự ủng hộ từ những người khổng lồ công nghệ như Alibaba, Foxconn và Xiaomi. Xpeng dự kiến ​​sẽ gọi hơn 600 triệu USD trong tháng này từ các nhà đầu tư bao gồm Alibaba, với mức định giá tới 4 tỷ USD, một người thạo tin về đợt gọi vốn này cho hay.

Mang một robot vào sau bánh lái

Trong một đợt lái thử nghiệm của chiếc Crossover đầu tiên của Xpeng xung quanh một khu văn đầy xi măng ở Quảng Châu, SUV rộng rãi lái trơn tru, với một kính chắn gió toàn cảnh giống như Tesla và ngoại thất kiểu dáng đẹp. Nhưng chính trình điều khiển bằng giọng nói, phát nhạc trực tuyến, video trực tiếp, bản đồ theo dõi trình điều khiển và phần mềm khác cho thấy tham vọng về tự hành của những gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc. 

Xia giải thích lý do tại sao công ty đặt biệt danh cho chiếc xe này là David: “Chúng tôi đang chống lại Goliath”, ông nói, đề cập đến hàng trăm nhà sản xuất ô tô đã tung ra các loại xe điện ở Trung Quốc, nơi một nửa số xe điện (EV) của thế giới được bán. "Nó không phải là về chiếc xe vật lý mà bất cứ ai cũng có thể sản xuất nữa", Xia nói, "mà là về xây dựng một robot trên chiếc xe".

Xpeng tận dụng những tranh chấp thương mại, vốn làm tăng giá xe hơi. Khi Trung Quốc đáp trả thuế quan với Mỹ, thuế nhập khẩu đối với xe ô tô do Mỹ sản xuất đã tăng lên 40%. Nhưng có lẽ cơ hội lớn hơn đến từ sự hiện diện vẫn còn khiêm tốn của Tesla ở Trung Quốc, tạo ra một sự mở đầu cho các công ty khởi nghiệp địa phương để mua những chiếc xe điện rẻ hơn, lấy công nghệ làm trung tâm.

Hiện tại, Tesla gặp rất nhiều khó khăn trong việc mở nhà máy tại Trung Quốc. Mở một nhà máy sẽ tốn kém 10 tỷ USD, theo tính toán của Bloomberg Intelligence, đồng thời Tesla lại muốn thành lập doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, thay vì liên doanh, những điều này đã khiến gã khổng lồ Mỹ chậm chân.

"Tesla đang dần cạn thời gian," John Zeng, giám đốc điều hành của LMC Automotive Shanghai nói. Ông ước tính rằng nhà sản xuất ô tô Mỹ đã bán được chưa tối 15.000 xe tại Trung Quốc năm ngoái, chỉ chiếm 3% thị trường xe chạy bằng pin. Tổng cộng, 25 triệu xe đã được bán tại Trung Quốc năm ngoái.

Việc gọi vốn lại không phải là khó khăn lớn cho các công ty khởi nghiệp địa phương đang cố gắng vượt qua Elon Musk. Chính phủ Trung Quốc đang hỗ trợ tài chính và chính trị cho các công ty xe điện khi họ cố gắng dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực này, thúc đẩy sự nổi lên của Xpeng và hàng trăm đối thủ khác. Hiện tại, những người mua xe điện của Trung Quốc được chính phủ trợ cấp giá khoảng 10.000 USD cho mỗi chiếc xe. Ngoài ra, những chiếc xe điện của Trung Quốc có giả rẻ hơn rất nhiều so với xe của Tesla.

Khung chiếc xe của Xpeng.

Học hỏi những công ty như Tesla

He Xiaopeng, Chủ tịch và đồng sáng lập của Xpeng, lần đầu tiên chú ý đến Tesla vào năm 2014, sau khi Elon Musk công khai chia sẻ một số bằng sáng chế. Đó là năm ông bán trình duyệt web của mình, UCWeb, cho Alibaba với giá gần 5 tỷ USD.

Bằng sáng chế của Tesla đã thuyết phục ông rằng những chiếc xe tự lái chắc chắn sẽ trở thành thiết bị phần cứng thu thập dữ liệu mà các công ty công nghệ sẽ kiếm tiền thông qua các ứng dụng và dịch vụ. Ông đã tuyển dụng năm kỹ sư và chi tiêu hàng trăm triệu nhân dân tệ của riêng mình để thành lập Xpeng, trong khi vẫn giữ công việc hàng ngày của mình với tư cách là trưởng nhóm kinh doanh giải trí kỹ thuật số của Alibaba. Tuy nhiên, sau đó ông đã chuyển hẳn sang làm việc tại Xpeng.

He Xiaoping, ông chủ của Xpeng.

Những người khổng lồ công nghệ của Trung Quốc luôn thèm muốn dữ liệu về nơi người lái xe đi, tuyến đường đi, nơi họ mua sắm và cách thanh toán. Xe của Xpeng sử dụng bản đồ Alibaba và phần mềm khác, mặc dù Xpeng đã tạo ra hệ điều hành riêng của mình để cập nhật nhanh hơn, qua không trung. "Giống như iPhone, xe hơi sẽ là một nền tảng kết nối khác để bán nhạc, lập bản đồ và dịch vụ, và thu thập dữ liệu trình điều khiển," Foo nói.

Bên trong chiếc xe.

Xpeng, hiện có 1.800 nhân viên, đã giữ lại được hầu hết tiền huy động được, nhờ hỗ trợ quốc gia và địa phương về mặt bằng, không gian văn phòng và các cơ sở sản xuất. Công ty đã sử dụng khoản tiền huy động được để nghiên cứu và phát triển, chi tiêu nhiều trong những ngày đầu tiên để mua và tháo rời hơn hai chục chiếc xe của Tesla, Lexus và BMW.

Đến tháng 10 năm 2017, Xpeng sản xuất một lô SUV có tên David 1.0. Thay vì mở bán hàng công khai, Xpeng đã cho đi hoặc cho thuê 400 chiếc xe cho nhân viên, những người đã gửi báo cáo hàng ngày về độ ổn định của công nghệ, rủi ro sản xuất và các đề xuất thiết kế. Các phản hồi ban đầu bao gồm các yêu cầu chỗ ngồi thoải mái hơn.

"Thông thường, lỗi phần mềm là không tránh khỏi, nhưng với những chiếc xe, khách hàng khó có thể quay trở lại nếu họ không thích phần mềm của bạn ngay từ ban đầu", ông nói.

Ông thừa nhận Xpeng có thể phải đối mặt với những rủi ro đáng kể, ngay cả với sự hỗ trợ của các đại gia và chính phủ công nghệ của Trung Quốc. Với một chuỗi cung ứng toàn cầu trải rộng hàng trăm nghìn bộ phận, Tesla và các công ty khởi nghiệp khác đã gặp nhiều khó khăn để tăng tốc sản xuất  và Xpeng cũng không khá hơn là bao.

"Có 300 công ty EV ở Trung Quốc", ông nói, và cuộc đấu tranh Darwin (sinh tồn) chỉ mới bắt đầu. “Ở Trung Quốc, nếu bạn chỉ sao chép từ những người khác, bạn sẽ chết. Những công ty học hỏi từ những người như Tesla sẽ sống sót”.

Nguồn Bloomberg