Người Việt gần nhau hơn nhờ “Di sản cho tương lai”

Biên giới địa lý từ lâu không còn là giới hạn cho sự dịch chuyển của người Việt. Qua nhiều thập niên, hàng triệu người đã rời quê hương để học tập, lập nghiệp hay tìm kiếm cơ hội đổi đời, hình thành một cộng đồng trải rộng khắp thế giới. Hiện có khoảng 6 triệu người Việt sinh sống tại hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. 

Trong ba thập niên qua, kiều hối gửi về Việt Nam đạt trên 190 tỉ USD, tương đương gần 90% tổng vốn FDI giải ngân cùng kỳ. Riêng năm 2023, con số này chạm mốc kỷ lục 16 tỉ USD, tăng hơn 32% so với năm trước, một minh chứng cho sự gắn kết bền chặt giữa cộng đồng Việt toàn cầu và quê hương, ngay cả trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động. 

Tầm ảnh hưởng của cộng đồng Việt không chỉ được đo bằng dòng kiều hối. Họ hiện diện ngày càng rõ nét trong các viện nghiên cứu, công ty công nghệ, tổ chức tài chính, trường đại học và nhiều lĩnh vực sáng tạo trên thế giới. Theo Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, khoảng 600.000 trí thức và chuyên gia Việt đang làm việc tại hơn 70 quốc gia, nhưng những thành tựu này thường diễn ra trong phạm vi chuyên môn khép kín, nên công chúng trong nước vẫn chưa thực sự biết đến họ. 

“Không ít người Việt ở nước ngoài giữ vị trí quan trọng, nhưng thường không xuất hiện trên truyền thông”, bà Lưu Bảo Hương, Chủ tịch GG Corporation (GGC), nhận xét. “Điều đó khiến hình dung trong nước về người Việt trên trường quốc tế đôi khi chưa thật đầy đủ.” 

Bà Lưu Bảo Hương, Chủ tịch GG Corporation chia sẻ tại Họp báo ra mắt dự án Living Heritage (Di sản cho tương lai) và công bố Hoà nhạc quốc tế Jazz concert – IMMERSED.

Thực tế này cho thấy một khoảng trống trong việc lan tỏa câu chuyện của người Việt toàn cầu, từ nghiên cứu, nghệ thuật đến khởi nghiệp và sáng tạo, khiến công chúng trong nước khó hình dung bức tranh toàn cảnh và hạn chế cơ hội kết nối, truyền cảm hứng giữa kiều bào và trong nước. 

Tại Ireland, Global Irish Network quy tụ hơn 300 lãnh đạo doanh nghiệp và chuyên gia tại 30 quốc gia, đóng vai trò kết nối cộng đồng kiều bào với các cơ quan trong nước trong lĩnh vực đầu tư, thương mại và giáo dục. Ấn Độ tổ chức hai năm một lần “Ngày Kiều bào” Pravasi Bharatiya Divas, vừa vinh danh các cá nhân tiêu biểu, vừa là diễn đàn đối thoại giữa chính phủ và cộng đồng người Ấn ở nước ngoài về hợp tác kinh tế, khoa học và văn hóa. 

Ở Việt Nam, các nỗ lực kết nối cộng đồng trí thức và chuyên gia người Việt đang được cả khu vực công lẫn tư nhân thúc đẩy. Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam (VNI), ra đời năm 2018, là một ví dụ tiêu biểu, quy tụ các chuyên gia và nhà khoa học trong và ngoài nước để chia sẻ tri thức, hỗ trợ nghiên cứu, khởi nghiệp và phát triển công nghệ. Những sáng kiến như vậy đang góp phần hình thành hạ tầng con người cho thời kỳ hội nhập, dù trọng tâm vẫn nghiêng về các lĩnh vực khoa học, công nghệ và kinh tế. 

Trong khi đó, di sản mềm, bao gồm những giá trị tinh thần, nghệ thuật và văn hóa, lại chưa được khai thác tương xứng. Đây không chỉ là phần phản ánh cách người Việt hiện diện trên bản đồ văn hóa thế giới, mà còn giúp thu hẹp khoảng cách giữa các thế hệ và cộng đồng Việt trên toàn cầu. 

Nhận thấy khoảng trống ấy, bà Lưu Bảo Hương và GG Corporation khởi xướng dự án “Living Heritage”, hướng tới việc tôn vinh những cá nhân Việt Nam có thành tựu và câu chuyện truyền cảm hứng trên trường quốc tế, đồng thời kết nối họ gần hơn với cộng đồng trong nước. Bắt đầu từ nền tảng dữ liệu trực tuyến và các ấn phẩm tuyển chọn hằng năm, “Living Heritage” dần mở rộng thành chuỗi hoạt động chuyên môn và sự kiện nghệ thuật, nơi tri thức và cảm xúc giao thoa. 

“Nhắc đến những người gốc Việt nổi trội không phải để tôn vinh cá nhân, mà để người Việt và cộng đồng quốc tế có thể nhìn thấy những “hành trình thật”, rằng nhiều thế hệ người Việt bước ra thế giới, học tập, làm việc, đảm nhiệm những nhiệm vụ phức tạp, và điều đó hoàn toàn nằm trong khả năng.”, bà Hương nói.

“Living Heritage” chọn bắt đầu hành trình bằng một đêm nhạc. Không phải ngẫu nhiên khi nhân vật chính trong concert này là nghệ sĩ piano jazz Niels Lan Doky, một người con xa xứ mang hai dòng máu Việt - Đan Mạch. Hai mươi năm sau lần biểu diễn cuối cùng tại quê hương của cha mình, ông sẽ lại ngồi trước cây đàn trên sân khấu TP.HCM, trong concert IMMERSED vào ngày 15/11 tới. 

Tốt nghiệp Berklee College of Music, Niels Lan Doky đã phát hành 46 album, biểu diễn tại những sân khấu danh giá như Carnegie Hall (New York) và Royal Albert Hall (London), đồng thời cộng tác với các huyền thoại John Scofield hay Pat Metheny. Với những đóng góp bền bỉ cho nghệ thuật, ông được Nữ hoàng Margrethe II của Đan Mạch phong tước Hiệp sĩ. 

Nhưng ở Việt Nam, tên tuổi ấy lại ít người biết đến, một minh chứng rõ ràng cho “khoảng trống nhận diện” mà bà Lưu Bảo Hương nhắc tới. Cũng vì vậy, concert IMMERSED là dịp để Niels Lan Doky, một kiều bào, trở lại, dùng âm nhạc kéo gần khoảng cách với khán giả quê hương.  

Chương trình Jazz Concert - IMMERSED sẽ chính thức diễn ra vào 19:00 ngày 15/11/2025 tại GEM Center, TP.HCM.

Với bà Hương, “Living Heritage” không chỉ là một chuỗi sự kiện nghệ thuật. Dự án còn là một kho tư liệu sống, ghi lại những gương mặt Việt nổi bật, để các giá trị và câu chuyện của họ được giữ gìn và truyền lại cho thế hệ sau. 

“Living Heritage không chỉ là nơi lưu giữ ký ức, mà còn là không gian để bồi đắp di sản cho tương lai. Âm nhạc là cách chạm nhanh nhất đến trái tim con người. Từ những giai điệu, chúng tôi tin tinh thần khiêm nhường, tinh tế và đầy bản lĩnh của người Việt sẽ được lan tỏa đến thế hệ sau", bà Hương chia sẻ.