Khi kiểm toán và doanh nghiệp là “hai đường thẳng song song”

Mỗi mùa kiểm toán đi qua, trên thị trường xuất hiện tình trạng lợi nhuận của hàng loạt doanh nghiệp bỗng nhiên “bốc hơi” hoặc từ lãi chuyển thành lỗ.  Câu chuyện này còn dẫn tới những biến động khá thất thường đối với cổ phiếu của những công ty đó. 
Nổi bật trong thời gian gần đây là cổ phiếu SHS và L14 khi 2 cổ phiếu này đã bị cắt margin sau kiểm toán. 

Cụ thể, từ ngày 19/8, cổ phiếu của Công ty Cổ phần Licogi 14 (mã L14) sẽ không được giao dịch ký quỹ do lỗ ròng bán niên. Mặc dù so với báo cáo tài chính tự lập, khoản lỗ của Công ty đã giảm từ 234 tỉ đồng xuống còn 24 tỉ đồng sau soát xét. 

Hay như trường hợp của Công ty Cổ phần Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (mã SHS) cũng bị cắt margin từ ngày 23/8 với lý do lợi nhuận sau thuế 6 tháng đầu năm 2022 của Công ty là số âm sau kiểm toán.  Chi tiết hơn, Công ty đã lỗ hơn 68 tỉ đồng sau kiểm toán trong khi ở báo cáo tài chính do Công ty tự lập thì khoản lợi nhuận sau thuế 6 tháng đầu năm 2022 của SHS là hơn 32 tỉ đồng. 

Ông Tô Xuân Nam, Chuyên gia đầu tư, Công ty TNHH Quản lý Quỹ SSI (SSIAM). Ảnh chụp màn hình từ Chương trình Bí mật đồng tiền.

Sự khác nhau giữa báo cáo mà công ty tự lập và báo cáo sau kiểm toán đã khiến nhiều nhà đầu tư lo lắng. Vậy làm thế nào nhà đầu tư có thể nhận biết được những trường hợp này? 

Theo chia sẻ của ông Tô Xuân Nam, Chuyên gia đầu tư, Công ty TNHH Quản lý Quỹ SSI (SSIAM), khi nhà đầu tư nhìn vào báo cáo tài chính của các doanh nghiệp, cũng nên nhìn vào quy chuẩn mà họ sử dụng để thực hiện báo cáo tài chính. 

Hiện nay, Việt Nam đang dần tiếp cận chuẩn mực báo cáo tài chính IFRS của thế giới. Khi các doanh nghiệp cùng theo chuẩn mực này thì sẽ đồng nhất, đồng bộ hơn, ít xảy ra hiện tượng báo cáo tài chính tự lập một đằng và báo cáo kiểm toán một nẻo. 
Ông Nam nhìn nhận ở thị trường Việt Nam, hiện tượng đó đã giảm đi trong những năm gần đây, và các công ty đã dần tham gia hội nhập và bắt đầu thực hiện những báo cáo tài chính theo quy chuẩn IFRS. 

Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng SSI. Ảnh chụp màn hình từ Chương trình Bí mật đồng tiền.

Còn theo góc nhìn của ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng SSI, “Tôi chỉ nghĩ đơn giản là đấy chính là lý do chúng ta cần đến kiểm toán”. Bởi vì với các nhà đầu tư thông thường thì nhiều khi việc đánh giá báo cáo tài chính của các doanh nghiệp cũng tương đối là khó. Cho nên khi công ty công bố báo cáo do công ty tự lập thì nhà đầu tư cũng nên chờ báo cáo sau kiểm toán.

Nếu mà nhà đầu tư không có khả năng đọc được báo cáo tài chính, nhìn nhận những phần rủi ro có thể làm thay đổi ý kiến của kiểm toán thì chờ báo cáo kiểm toán công bố, nó sẽ phản ánh đúng hơn thực trạng của công ty. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp sự khác nhau giữa báo cáo công ty tự lập và báo cáo kiểm toán đến từ mặt quan điểm, giữa bút toán của công ty và kiểm toán khác nhau. "Dù sao thì có kiểm toán người ta sẽ đi theo đúng chuẩn mực và sẽ để cho việc phản ánh tình hình của công ty đúng hơn", ông Hưng nói. 

Có thể bạn quan tâm 

Thanh khoản sàn HOSE có thể tăng 20% trong phần còn lại của năm