Vay tiêu dùng của Ấn Độ tăng vọt, nỗi lo vỡ nợ đang rình rập

Ông Kripa Behera, một đầu bếp 30 tuổi kiếm được 25.000 rupee (300 USD) mỗi tháng, nhận thấy có một số cám dỗ khó bỏ qua. Ông đã tận dụng các khoản vay từ ngân hàng và công ty tài chính để trang trải chi tiêu trong năm ngoái. Những món đồ mà ông mua bao gồm một chiếc xe máy trị giá 75.000 rupee và một chiếc iPhone trị giá 45.000 rupee, cũng như một đôi giày thể thao Adidas và một chiếc đồng hồ Casio “dành cho những dịp đặc biệt” có giá khoảng 5.000 rupee mỗi món.

Ông nói: “Chi tiền cho những món đồ mà mình thực sự muốn thì có sao đâu. Chúng ta làm việc chăm chỉ để có cuộc sống tốt hơn mà, phải không?"

Thế nhưng các cơ quan quản lý tài chính Ấn Độ bắt đầu không đồng ý và đã có động thái ngăn cản các ngân hàng và những đơn vị cho vay khác cho vay cá nhân mà không bảo đảm bằng tài sản thế chấp. Họ lo ngại việc những cá nhân, như ông Behera, đang vay nợ nhiều hơn khả năng chi trả thực tế.

Ông Saswata Guha, Giám đốc cấp cao tại các tổ chức tài chính của Fitch Ratings, cho biết: “Chúng ta có thể thấy rằng các ngân hàng bắt đầu nhận ra rủi ro, khi mà các người đi vay không thể duy trì loại đòn bẩy tài chính này, dẫn đến thách thức trong việc trả nợ và nhiều khả năng tỉ lệ nợ xấu sẽ gia tăng. Rủi ro cao nhất là khi người đi vay không thận trọng về mặt tài chính và việc tiêu dùng của họ thường được thúc đẩy bởi những mong muốn nhất thời hoặc cảm giác FOMO."

Ông Behera, vẫn còn độc thân và cũng gửi tiền cho cha mẹ ở thành phố Balasore, miền đông Ấn Độ để giúp trả khoản vay sửa nhà trị giá 50.000 rupee. Ông ước tính rằng, đang dành khoảng 60% thu nhập để trả góp hàng tháng cho chiếc iPhone mới mua vào tháng 12.

Mức vay tiêu dùng đáng chú ý tại Ấn Độ (theo nghìn tỉ rupee, tính tới tháng 10 hàng năm). Ảnh: Nikkei Asia.

Khi cần tiền mặt, ông Behera cho biết, trước tiên ông sẽ tìm đến bạn bè để vay tiền. Nhưng nếu họ từ chối, thì cũng không phải là vấn đề vì ông cho rằng có thể đảm bảo được nguồn tài chính từ một tổ chức cho vay phi ngân hàng.

Ông Behera nói: “Những khoản vay này không cần tài sản thế chấp nên thỉnh thoảng tôi vẫn có thể vay mượn một lần. Không sao cả miễn là tôi trả nợ."

Theo Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI), Ngân hàng Trung ương của nước này, nhu cầu về các khoản vay tiêu dùng cá nhân từ các ngân hàng đã tăng 6,6 lần từ tháng 11/2013 đến tháng 10/2023, lên 12,86 nghìn tỉ rupee. Đồng thời, các khoản cho vay từ tổ chức phi ngân hàng đã tăng gấp 5 lần trong cùng kỳ, lên 14,76 nghìn tỉ rupee. Ngược lại, tổng tín dụng ngân hàng tăng 2,9 lần lên 154,25 nghìn tỉ rupee.

Ông Sunil Sinha, nhà kinh tế tại India Ratings and Research, cho biết: “Các tổ chức tài chính phi ngân hàng vay rất nhiều từ các ngân hàng và nếu có gì bất cập trong sổ sách của họ, điều đó sẽ ảnh hưởng đến các ngân hàng”.

Sự phổ biến của các khoản vay không bảo đảm cũng đã nâng cao tầm quan trọng của hoạt động cho vay tiêu dùng trong hệ thống ngân hàng Ấn Độ, sau một loạt vụ vỡ nợ của các doanh nghiệp lớn như Kingfisher Airlines, Jet Airways, Bhushan Steel và Essar Steel. Tổng dư nợ cho vay tiêu dùng, bao gồm các khoản cho vay mua nhà và ô tô đã tăng gấp 5 lần lên 49,9 nghìn tỉ rupee từ tháng 11/2013 đến tháng 10/2023. Ngược lại, các khoản cho vay dành cho lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ lần lượt tăng 1,5 lần và 3,3 lần lên 35,72 nghìn tỉ rupee và 42,1 nghìn tỉ rupee. 

Vào tháng 11, Ngân hàng Trung ương Ấn Độ (RBI) đã tăng trọng số rủi ro gắn liền với các khoản vay không đảm bảo của các ngân hàng và đơn vị cho vay phi ngân hàng thêm 25 điểm phần trăm, lên 125%. Sự thay đổi này có nghĩa là các ngân hàng và những bên cho vay khác sẽ phải nắm giữ nhiều vốn hơn đối với các khoản tín dụng như vậy để tránh tình trạng vỡ nợ.

Động thái này diễn ra một tháng sau khi Thống đốc RBI Shaktikanta Das cảnh báo rằng, các khoản vay nhỏ dưới 50.000 rupee đang tăng trưởng quá nhiều. Tiết kiệm tài chính ròng của Ấn Độ cũng giảm từ 7,6% tổng sản phẩm quốc nội trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2020 xuống còn 5,1% vào năm 2023.

Ông Sinha cho biết hành động của RBI, "sẽ giúp ngăn chặn các rủi ro mang tính hệ thống."

Ông cho biết 50% hộ gia đình có thu nhập thấp nhất ở Ấn Độ đã tăng khoản vay sau đại dịch COVID-19 để bù đắp cho việc mất thu nhập và các ngân hàng buộc phải cho họ vay, vì không có nhiều doanh nghiệp vay mượn. 

Các khoản cho vay của ngân hàng tính theo mảng (nghìn tỉ rupee). Ảnh: Nikkei Asia.

Theo công ty xếp hạng tín dụng TransUnion CIBIL, tỉ lệ người Ấn Độ vay các khoản vay nhỏ đã tăng lên 8,1% trong quý từ tháng 7 đến tháng 9/2023 từ mức 3,1% trong cùng kỳ năm 2019. Khoảng một nửa số người vay như vậy trong quý có bốn khoản vay khác, tăng từ 17% cùng kỳ năm 2019.

Các nhà phân tích cho biết, việc thay đổi trọng số rủi ro của Ngân hàng Trung ương có thể thúc đẩy người cho vay tăng lãi suất, từ đó ngăn cản người tiêu dùng vay mượn liều lĩnh.

Về phần mình, ông Behera vẫn không bị ảnh hưởng bởi những trở ngại về quy định. Ông ấy tự tin sẽ vẫn vay được không phải từ chỗ này thì từ chỗ khác.

“Cho vay là việc của họ, họ không thể dừng lại, nếu ai đó từ chối đơn xin vay tiền của tôi, tôi vẫn có hàng trăm nơi khác để vay.", ông nói.

Có thể bạn quan tâm:

 Nền kinh tế nào hoạt động tốt nhất trong năm 2023?

Nguồn Nikkei Asia