Nhà đầu tư đổi khẩu vị

Lãi suất tăng, lạm phát leo thang, chiến sự Nga - Ukraine và viễn cảnh suy thoái kinh tế… trong năm qua đã khiến cho những tên tuổi nổi tiếng trong ngành đầu tư tăng trưởng (một chiến lược mua cổ phiếu nhằm tìm kiếm các công ty có khả năng tăng trưởng với tốc độ trên mức trung bình) phải ngậm trái đắng. Quỹ Global Technology Equity Fund của T Rowe Price đã lỗ 45% từ đầu năm đến nay, trong khi quỹ đầu cơ chính của Tiger Global Management lỗ 50% tính đến cuối tháng 7. Ark Investment Management cũng đã giảm gần phân nửa giá trị tài sản quản lý kể từ tháng 12/2021. Tại Nhật, mức định giá của các cổ phiếu công nghệ giảm mạnh cùng đồng yen yếu đã khiến SoftBank của tỉ phú Masayoshi Son đã lỗ ròng kỷ lục 23 tỉ USD trong quý II/2022. 

“Chúng ta sẽ không quay trở lại ngày trước. Dù lãi suất diễn biến như thế nào, sự thay đổi này - từ trạng thái tiền rẻ sang chi phí vốn tăng mạnh - sẽ có tác động tiêu cực lên các công ty tăng trưởng”, David Older, đứng đầu mảng cổ phiếu tại Carmignac, nhận định. Trong đó, các công ty công nghệ đang là tâm điểm chú ý do đặc biệt dễ bị tác động trước các đợt tăng lãi suất, vốn làm co hẹp mức sinh lời của họ trong tương lai. Cổ phiếu của nhóm công ty này sau giai đoạn tăng trưởng nóng đã lao dốc không phanh, khiến cho nhiều quỹ lao đao trong thời gian qua.

Trước tình thế khó đoán định, nhiều nhà đầu tư tăng trưởng đã thay đổi mạnh mẽ chiến lược đầu tư, đặt trọng tâm nhiều hơn vào những công ty có khả năng tạo lợi nhuận và tạo ra dòng tiền nhanh. Chẳng hạn, cách tiếp cận của T Rowe Price, công ty có giá trị tài sản quản lý lên tới 1.390 tỉ USD tính đến cuối tháng 7/2022, là tìm kiếm những công ty có thể tăng trưởng 30-40% mỗi năm. 5 trong số 10 khoản nắm giữ lớn nhất tại quỹ cổ phiếu công nghệ toàn cầu của T Rowe Price là trong ngành phần mềm gồm Atlassian, MongoDB, HubSpot, ServiceNow và Snowflake Computing. Older của Carmignac cũng khẳng định các nhà đầu tư hiện nay đặc biệt quan tâm đến khả năng sinh lời của một doanh nghiệp, khi thời hạn mong muốn có được mức sinh lợi đã giảm từ 10 năm xuống chỉ còn 2 năm. 

Các nhà đầu tư tăng trưởng cho rằng những công ty tăng trưởng có tiềm năng phải là các công ty có thể sống sót qua áp lực hiện tại (gián đoạn chuỗi cung ứng, lạm phát và các điều kiện tín dụng siết chặt hơn…), chứng minh được tiềm năng dài hạn của mình. Vì thế, họ đang lọc lại danh mục đầu tư theo hướng xem xét những công ty nào có thể chống chịu qua thời kỳ suy thoái. Được ưu ái là các công ty tạo ra tiền mặt, nắm giữ thị phần trên thị trường, có quyền lực định giá và ít bị tác động trước đà suy giảm chi tiêu tiêu dùng.

“Khả năng chống chịu và thích ứng của các doanh nghiệp này thậm chí trở nên quan trọng hơn bao giờ hết”, Kirsty Gibson của Baillie Gifford nhận xét. “Một số công ty sẽ vươn lên mạnh hơn. Chúng tôi chào đón những công ty có thể cắt giảm các hoạt động không cần thiết, nhưng thận trọng với những công ty cắt giảm các hoạt động có tiềm năng vì điều đó có nghĩa là họ đang tổn hại các cơ hội lâu dài của mình”, Gibson nói thêm.

Đợt bán tháo các cổ phiếu công nghệ khá bừa bãi trong thời gian qua, không hề phân biệt giữa các cổ phiếu tăng trưởng tạo ra được dòng tiền mạnh với những cổ phiếu không tạo được dòng tiền. Chính điều này mang đến cơ hội cho nhà đầu tư điều chỉnh lại danh mục và chọn được các cổ phiếu tốt với giá hợp lý hơn. Được săn đón là các cổ phiếu công nghệ có tính phòng thủ như các công ty chip chất lượng cao ASML và Synopsys, các công ty điện toán đám mây và phần mềm doanh nghiệp như MongoDB. Các xu hướng dài hạn vẫn đang tiếp diễn là điều đa số nhà đầu tư đều khẳng định. “Việc số hóa nền kinh tế và đưa các quy trình công việc lên đám mây vẫn đang diễn ra”, Julian Cook thuộc T Rowe Price nói. 

Dù đợt bán tháo các cổ phiếu tăng trưởng là tín hiệu hấp dẫn để tham gia thị trường nhưng không phải ai cũng lạc quan. “Thế giới đang ngày càng trở nên tồi tệ hơn, thay vì tốt hơn”, Philippe Laffront, sáng lập Coatue Management, nói. Ông tỏ ra lo lắng trước các làn gió ngược vĩ mô: chiến sự ở Ukraine không biết khi nào chấm dứt, khủng hoảng năng lượng và lương thực toàn cầu, lãi suất gia tăng, lạm phát leo thang, căng thẳng địa chính trị Mỹ - Trung. 

Một số nhà đầu tư khác cũng đang giữ tâm lý thận trọng. Ben Rogoff thuộc Polar Capital cho biết: “Nếu ngày mai cuộc chiến ở Ukraine kết thúc, chúng tôi còn có thể nói chắc chắn rằng mức định giá hiện tại là thấp rồi, nhưng với quá nhiều yếu tố khó lường, chúng tôi phải hết sức thận trọng”. 

Đáng chú ý là thị trường thoái trào đã khiến việc đầu tư vào nhóm công ty tư nhân tương đối ít hấp dẫn hơn so với các công ty đại chúng. Tiger Global hơn 1 năm nay chưa có thực hiện một khoản đầu tư tư nhân nào. Tỉ phú Masayoshi Son, vốn rất ráo riết trong cơn sốt công nghệ trước đó, cũng đang trong trạng thái phòng vệ. 

Dù đợt bán tháo các cổ phiếu tăng trưởng là tín hiệu hấp dẫn để tham gia thị trường nhưng không phải ai cũng lạc quan. Ảnh: TL.

Hồi tháng 7, Klarna, một công ty Thụy Điển đi tiên phong trong mô hình mua trước trả sau, đã chứng kiến mức định giá giảm từ 46 tỉ USD còn chỉ 6,7 tỉ USD khi tuyên bố vòng gọi vốn 800 triệu USD. Mức định giá giảm mạnh này là một dấu hiệu cho thấy rắc rối sẽ vẫn còn tiếp diễn ở thị trường tư nhân. 

Trước tình hình này, một số nhà đầu tư đang tìm kiếm những phương thức mới để hỗ trợ các công ty công nghệ giai đoạn đầu qua thời kỳ khó khăn. Coatue đang huy động 2 tỉ USD cho quỹ Tactical Solutions nhằm cho vay các công ty tư nhân đang khát vốn (nhưng không muốn gọi vốn với mức định giá thấp như hiện tại) qua các hình thức linh hoạt như nợ chuyển đổi hay nợ kèm chứng quyền. “Các vụ giao dịch như vậy là cách để chúng tôi phòng vệ và cung cấp giải pháp cho các nhà sáng lập trong giai đoạn suy thoái. Có nhiều phương cách mới để cấp vốn cho các nhà sáng lập mà không phải lo lắng về việc ghi giảm giá trị tài sản đối với khoản đầu tư nắm giữ”, Laffront nói.