Giải trình tự gen: Bước đột phá mới của ngành công nghệ sinh học Việt Nam

Thị trường công nghệ sinh học tại Việt Nam đang có những bước tiến đáng kể, đặc biệt trong lĩnh vực gen học. Theo TS. Nguyễn Thị Xuân Mai, Quản lý Cấp cao Bộ phận Kinh doanh Ngành Kỹ thuật Công nghệ của DKSH Việt Nam, thị trường gen học tại Việt Nam được định giá 163,2 triệu USD vào năm 2023 và dự kiến sẽ đạt 482,1 triệu USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt 16,73%. Sự phát triển này chủ yếu tập trung vào ứng dụng công nghệ giải trình tự gen, mở ra tiềm năng lớn cho các lĩnh vực y học chính xác và nghiên cứu sinh học.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam đã thu hút sự chú ý của các công ty công nghệ sinh học quốc tế, đặc biệt là PacBio. Đây là công ty hàng đầu trong lĩnh vực giải trình tự gen, đến từ Mỹ, cung cấp các công nghệ tiên tiến như giải trình tự gen HiFi giúp xác định biến thể gây bệnh, và công nghệ SBB cung cấp độ chính xác cao cho sinh thiết lỏng, hỗ trợ tầm soát ung thư và theo dõi điều trị.

Với mục tiêu góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu và phát triển y học chính xác tại Việt Nam hơn nữa, DKSH đã hợp tác với KTest, nhà cung cấp dịch vụ phòng thí nghiệm hàng đầu tại Việt Nam, để triển khai các công nghệ của PacBio tại các cơ sở nghiên cứu, bệnh viện và phòng thí nghiệm trong nước. Qua đó, KTest đang mở ra một chương mới cho công nghệ giải trình tự gen. Bằng việc ứng dụng hệ thống Onso – nền tảng giải trình tự DNA đoạn ngắn tiên tiến, sử dụng công nghệ SBB (giải trình tự gắn kết) có độ chính xác vượt trội gấp 15 lần, từ PacBio. Với hệ thống Onso không chỉ giúp nâng cao hiệu suất vận hành tăng 4 lần mà còn tối ưu chi phí so với các mô hình thông thường.

Thông qua hợp tác chiến lược này, Việt Nam đang dần trở thành một trung tâm nghiên cứu y học chính xác, nơi công nghệ tiên tiến được áp dụng rộng rãi trong chẩn đoán và điều trị bệnh, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe và thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ sinh học.

Tuy nhiên, dù tiềm năng của thị trường là rất lớn, công nghệ gen học tại Việt Nam vẫn phải đối mặt với một số khó khăn. Đầu tiên là chi phí dịch vụ còn đắt đỏ, khó khăn lớn hơn nằm ở việc giúp khách hàng nhận thấy giá trị tương xứng với chi phí bỏ ra. 

Theo đó, PGS. TS Hồ Huỳnh Thùy Dương, Nhà sáng lập KTest, nhận định: "Để thuyết phục các doanh nghiệp, cần phải chứng minh rằng công nghệ gen học có thể mang lại giá trị rõ rệt và xứng đáng với khoản đầu tư ban đầu. Điều này đòi hỏi thời gian, nỗ lực và sự phối hợp giữa các bên liên quan, bao gồm nhà cung cấp dịch vụ, chính phủ và truyền thông, nhằm nâng cao nhận thức và chứng minh hiệu quả thực tế của công nghệ. Việc giải quyết vấn đề này sẽ là chìa khóa để thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành công nghệ sinh học tại Việt Nam."