Người tiêu dùng Việt đổi nhịp sắm Tết

Không còn cảnh “vung tay quá trán” hay chạy đua theo những giỏ quà hào nhoáng, người tiêu dùng Việt đang bước vào mùa Tết mới với tâm thế hoàn toàn khác biệt: chủ động, tinh gọn và thực tế. Những biến động của nền kinh tế đã tạo ra một cuộc sàng lọc tự nhiên trong thói quen mua sắm, nơi giá trị sử dụng và tính tiện lợi được đặt lên bàn cân, thay thế dần cho những lễ nghi rườm rà truyền thống.

“Thực tế hóa” trong giỏ hàng Tết

Dữ liệu mới nhất từ thị trường cho thấy một bức tranh tiêu dùng đang dịch chuyển mạnh mẽ. Thay vì dồn dập mua sắm vào những ngày cận Tết như thói quen cũ, năm nay, thị trường đã được khởi động từ rất sớm với những toan tính kỹ lưỡng. Theo số liệu từ nghiên cứu “Người Việt Nam chuẩn bị cho Tết 2026” của Insight Asia, người tiêu dùng không cắt giảm chi tiêu một cách tiêu cực mà đang phân bổ lại dòng tiền thông minh hơn.

Cụ thể, Insight Asia chỉ ra rằng 68% gia đình Việt Nam tại thành thị hiện có phụ nữ là “tổng chỉ huy” cho mọi hoạt động mua sắm Tết. Dưới “quyền trượng” của những nữ tướng này, ngân sách dự kiến khoảng 16,5 triệu đồng mỗi hộ gia đình được chia nhỏ chi tiết: 5,8 triệu cho thực phẩm, 4,6 triệu cho quà biếu, và phần còn lại cho lì xì, trang trí hay quần áo mới.

Đáng chú ý, giỏ quà Tết năm nay chứng kiến sự lên ngôi của các sản phẩm thiết thực. Ông Võ Thanh Lộc, Giám đốc Thương mại mại Hệ thống Farmers Market (TP.HCM), xác nhận rằng ngay từ thời điểm này, các doanh nghiệp đã chốt đơn mạnh các giỏ quà có giá trị từ 400.000 - 700.000 đồng. Xu hướng chung là ưu tiên các đặc sản vùng miền, sản phẩm OCOP, trà, cà phê hay hạt dinh dưỡng, những món đồ có thể sử dụng ngay trong mâm cơm sum họp thay vì chỉ để trưng bày cho đẹp mắt.

Ba nhóm chi tiêu

Sự thực tế của người tiêu dùng còn được thể hiện qua cách họ phân loại ưu tiên. Theo báo cáo của Insight Asia, chi tiêu Tết được chia thành ba nhóm chiến lược. Nhóm “bất khả xâm phạm” gồm thực phẩm nấu ăn, quà cáp cơ bản được giữ nguyên ngân sách. Ngược lại, nhóm đồ xa xỉ, thiết bị điện tử đắt tiền hay các chuyến du lịch xa xỉ là đối tượng đầu tiên bị cắt giảm.

Dữ liệu từ Insight Asia cũng chỉ ra một xu hướng đáng chú ý rằng nhiều người tiêu dùng sẵn sàng cắt bỏ tới 80% những khoản mua sắm không cần thiết để dồn lực đầu tư thích đáng vào 20% những giá trị cốt lõi nhất. Điều này lý giải vì sao các sản phẩm mang yếu tố “tiêu dùng xanh” và bền vững đang thắng thế. Khảo sát cho thấy 42% người mua cân nhắc tác động môi trường và 34% chủ động tìm kiếm quà tặng thân thiện với thiên nhiên.

Bên cạnh đó, một xu hướng thú vị là sự giải phóng sức lao động trong gian bếp. Thay vì cặm cụi nấu nướng suốt mấy ngày Tết, có tới 56% người tiêu dùng cho biết sẽ mua ít nhất một loại thức ăn truyền thống làm sẵn. Tuy nhiên, yêu cầu của họ ngày càng khắt khe, khi đồ mua ngoài nhưng hương vị phải ngon và chuẩn như nhà làm.

Trong bối cảnh người tiêu dùng thắt chặt hầu bao và lo ngại về an toàn thực phẩm, cơ hội chỉ dành cho những doanh nghiệp biết cách xây dựng niềm tin. Ông Lâm Hoàng Quân, Chuyên gia từ Tổ chức SGS Việt Nam, nhấn mạnh rằng minh bạch chất lượng là vũ khí tối thượng lúc này. Theo ông, minh bạch không phải là công bố tất cả công thức, mà là cam kết rõ ràng về xuất xứ nguyên liệu để người dùng an tâm.

Thực tế này đang tạo đà cho các thương hiệu uy tín. Ông Hoàng Mạnh Cường, Giám đốc Kinh doanh Công ty TNHH Vinaxo, chia sẻ một tín hiệu vui rằng nếu như những năm trước, hàng chất lượng tốt nhưng giá cao khó cạnh tranh, thì năm nay thị trường đã tự thanh lọc. Các đơn vị bán lẻ chủ động tìm đến những nhà cung cấp có đầy đủ chứng nhận pháp lý, bởi họ hiểu rằng người tiêu dùng hiện đại thà mua ít một chút nhưng phải là đồ “sạch” và an toàn.

Có thể thấy, Tết vẫn là mùa chi tiêu lớn nhất trong năm, chiếm tới 20% doanh thu bán lẻ, nhưng luật chơi đã thay đổi. Sự hào nhoáng bề ngoài đang nhường chỗ cho những giá trị thực chất, và chỉ những thương hiệu thấu hiểu được sự chuyển dịch này mới có thể “hái quả ngọt” trong mùa Tết sắp tới.

Có thể bạn quan tâm:

Concert hóa thương hiệu