Trung Quốc sáp nhập hàng trăm ngân hàng trong bối cảnh rủi ro tài chính chồng chất

Theo Bloomberg, Trung Quốc đang bắt tay vào cuộc hợp nhất lớn nhất trong ngành ngân hàng, theo đó hàng trăm ngân hàng nhỏ khu vực nông thôn sẽ được sáp nhập với những ngân hàng lớn hơn trong khu vực, trước bối cảnh căng thẳng tài chính ngày càng gia tăng.

Sau khi sáp nhập các hợp tác xã nông thôn và ngân hàng thương mại nông thôn ở ít nhất 7 tỉnh kể từ năm 2022, các nhà hoạch định chính sách đã xác định việc giải quyết rủi ro ở lĩnh vực trị giá 6.700 tỉ USD là một trong những ưu tiên hàng đầu trong năm nay. Điều đó có nghĩa là một làn sóng hợp nhất khác đang diễn ra trên toàn quốc.

Ngành ngân hàng Trung Quốc đã bị đè nặng bởi hàng loạt rắc rối trong những năm qua, bao gồm sự sụt giảm ngày càng sâu sắc của thị trường bất động sản và nền kinh tế chung yếu ớt. 2.100 ngân hàng trong hệ thống hợp tác xã nông thôn có tỉ lệ nợ xấu ở mức 3,48% vào cuối năm 2022, cao hơn gấp đôi so với toàn ngành.

Ông Liu Xiaochun, Phó Giám đốc Viện Tài chính Thượng Hải, cho biết: “Đối với các tổ chức tài chính nhỏ thì khu vực này tập trung nhiều rủi ro nhất, vì vậy Trung Quốc đang đẩy mạnh cải cách với tốc độ nhanh hơn. Và một giải pháp quan trọng để giải quyết rủi ro là thông qua sáp nhập và tổ chức lại”.

Rủi ro về mặt chính trị cũng rất cao. Hàng trăm người đã biểu tình ở tỉnh miền Trung Hà Nam vào năm 2022 các xảy ra một vụ lừa đảo tiền tiết kiệm của người dân trị giá hàng tỉ USD.

Ông Jason Bedford, người trước đó đã đưa ra dự đoán về rủi ro đến từ các ngân hàng khu vực của Trung Quốc vào năm 2019, cho biết các hợp tác xã nông thôn “có lẽ là bộ phận kém minh bạch nhất trong hệ thống ngân hàng”. Ông cho biết, Trung Quốc đã xử lý được khoản nợ xấu tương đương khoảng 13% tổng sản phẩm quốc nội trong đợt dọn dẹp lớn cuối cùng của hệ thống ngân hàng trong năm 2016 và 2022.

Trong khi chiến dịch trấn áp rủi ro kéo dài nhiều năm của Trung Quốc đã giảm một nửa tổng số ngân hàng có rủi ro cao xuống còn 337 vào tháng 6, khoảng 96% trong số đó là các ngân hàng thương mại nhỏ ở nông thôn và hợp tác xã tín dụng cũng như các ngân hàng làng và quận, theo báo cáo từ ngân hàng trung ương.

Trong khi hệ thống hợp tác xã được thành lập từ đầu những năm 1950 này đóng vai trò quan trọng trong việc cho vay tại khu vực kém phát triển, nhiều trong số đó từ lâu đã phải vật lộn với lợi nhuận thấp, tài sản sụt giảm và quản lý lỏng lẻo.

Thiếu sự giám sát và quản trị phù hợp ở những đơn vị này là một vấn đề dai dẳng. Ngân hàng trung ương cho biết trong báo cáo ổn định tài chính năm 2023 rằng một số hợp tác xã nông thôn về cơ bản được vận hành như một “máy rút tiền” cho các cổ đông lớn. Một số cũng đã đi chệch khỏi vai trò chính sách phục vụ khu vực nông thôn và nông thôn, khi mở rộng cho vay quy mô lớn sang các phân khúc khác để đạt được tăng trưởng.

Các ngân hàng khu vực nông thôn có tỉ lệ nợ xấu cao nhất trong ngành ngân hàng tại Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg.

Nỗ lực mới nhất nhằm hợp nhất các hợp tác xã này được tiến hành vào năm 2022, khi các cơ quan quản lý được kêu gọi biến đổi 25 hợp tác xã cấp tỉnh được thành lập vào đầu những năm 2000 thành các doanh nghiệp tài chính hiện đại để tiếp tục cắt giảm rủi ro.

Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, chính phủ Trung Quốc đã ủy quyền cho 7 tỉnh hợp nhất hơn 500 công ty cho vay nhỏ hơn thông qua sáp nhập hoặc cơ cấu cổ phần.

Mặc dù việc sáp nhập tạo ra các tổ chức tài chính lớn hơn nhưng không có nghĩa là hoạt động tốt hơn. Chẳng hạn như ngân hàng Liaoshen, mà Trung Quốc tạo ra vào năm 2021 để sáp nhập hàng chục ngân hàng địa phương hoạt động không tốt. Đơn vị này vẫn có tỉ lệ nợ xấu là 4,67% tính đến cuối năm 2022, so với mức trung bình 1,85% của các ngân hàng thương mại thành phố.

Có thể bạn quan tâm:

 Tỉ lệ nợ trên GDP của Trung Quốc tăng lên mức kỷ lục 287,8% vào năm 2023

Nguồn Bloomberg