Sea: Ẩn số công nghệ trị giá 114 tỉ USD

Sea Ltd, tập đoàn công nghệ có trụ sở tại Singapore, hiện có giá trị thị trường gấp đôi Ford nhưng lại ít người biết đến hơn hãng xe hơn trăm năm tuổi này. Nhà sáng lập Forrest Li vốn kín tiếng, song những thương hiệu của tập đoàn lại vô cùng quen thuộc với 700 triệu người tiêu dùng Đông Nam Á. Quảng cáo Shopee, mảng thương mại điện tử của Sea, phủ kín hệ thống tàu điện ngầm Singapore. Mỗi ngày có tới 100 triệu người chơi “Free Fire”, trò chơi bắn súng sinh tồn do Garena, công ty con chuyên game của Sea, phát triển. Sea còn xây dựng một mảng tài chính mang tên Monee, hiện đang nắm giữ danh mục cho vay trị giá 7 tỉ USD.

Ba mảng kinh doanh này đã đưa Sea trở thành đối thủ trực diện của DBS, ngân hàng lớn nhất Singapore, trong cuộc đua trở thành công ty niêm yết giá trị nhất khu vực. Từ đầu 2024, cổ phiếu Sea tăng 400%, nâng vốn hóa lên 114 tỉ USD, dù vẫn chỉ bằng một nửa so với đỉnh năm 2021. Sau năm đầu tiên có lãi vào 2023, lợi nhuận liên tục đi lên. Tháng trước, Sea báo cáo lợi nhuận ròng năm qua lần đầu vượt mốc 1 tỉ USD.

Shopee là động lực chính cho thành công gần đây. Trong giai đoạn đại dịch COVID-19, công ty mạnh tay chi gần 2 tỉ USD (2021–2022) để nâng cấp dịch vụ logistics thông qua SPX Express. Doanh thu tăng vọt, nhưng thua lỗ cũng phình to. Đến năm 2022, Sea chuyển hướng cắt giảm chi phí, giữ được đà tăng trưởng trong khi lỗ dần thu hẹp. Ba quý gần đây, Shopee liên tục ghi nhận lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh.

Khoản đầu tư vào logistics giúp Shopee tạo lợi thế giao hàng nhanh và rẻ hơn các đối thủ, đặc biệt là TikTok Shop (ByteDance) và Lazada (Alibaba). Theo lời một chiến lược gia tại công ty đối thủ, Shopee có khả năng “bản địa hóa” tốt hơn các “ông lớn Trung Quốc” mà họ đối đầu. Nhờ vậy, Shopee hiện nắm khoảng 50% thị phần thương mại điện tử Đông Nam Á, đồng thời mở rộng nhanh sang Brazil.

Tuy nhiên, lợi nhuận từ Shopee vẫn khá khiêm tốn. Dù chiếm tới 75% doanh thu Sea tính đến tháng 6, mảng thương mại điện tử chỉ đóng góp một phần nhỏ vào lợi nhuận hoạt động, thấp hơn nhiều so với game và fintech. Tỉ lệ “take rate”, phần doanh thu thu về trên mỗi USD hàng hóa, đã không còn tăng đều. 

Dù chiếm tới 75% doanh thu Sea tính đến tháng 6, mảng thương mại điện tử chỉ đóng góp một phần nhỏ vào lợi nhuận hoạt động.

Thách thức lớn nhất nằm ở “social commerce”, thương mại điện tử trên mạng xã hội, vốn chiếm tới 20% tổng giao dịch trực tuyến ở khu vực. Đây là sân chơi của TikTok, nơi 2/3 doanh thu TikTok Shop đến từ video ngắn và livestream. Theo Momentum Works, trong nửa đầu 2025, tổng giá trị hàng hóa qua TikTok Shop tại 5 nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á (ngoại trừ Singapore) đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ. Thị trường lớn nhất là Indonesia, bởi giới trẻ ở nước này nghiện mạng xã hội.

Sea không đứng yên. Tập đoàn đã ra mắt Shopee Live từ 2019 và công bố hợp tác với YouTube vào năm ngoái. Nhưng đối thủ mà họ đối mặt là một “tay chơi” mạng xã hội dày dạn kinh nghiệm. Ông Forrest Li có thể né tránh truyền thông, nhưng trận chiến quan trọng nhất của Sea lại nằm ở việc giành lấy ánh nhìn của người tiêu dùng trực tuyến.

Có thể bạn quan tâm:

Giáo viên mầm non đổi nghề sang dưỡng lão

Nguồn The Economist