MWG “tinh chỉnh 3.0”

Để hiểu được nguyên nhân vì sao Công ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (MWG) tiến hành tái cấu trúc, trước hết cần nhìn vào sức khỏe tài chính của Công ty tại thời điểm quý III/2025.

Vùng đệm an toàn 

MWG đang có nền tảng tài chính vững chắc. Sau 9 tháng đầu năm 2025, doanh nghiệp này ghi nhận doanh thu hợp nhất hơn 113.000 tỉ đồng, tăng 14% so với cùng kỳ và hoàn thành 76% kế hoạch năm, đánh dấu giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ nhất từ trước tới nay. Đặc biệt, MWG đang nắm giữ lượng tiền mặt khổng lồ lên tới gần 39.000 tỉ đồng (tiền mặt và đầu tư tài chính ngắn hạn). Chính lượng tiền mặt dồi dào và dòng tiền kinh doanh dương đã tạo ra vùng đệm an toàn, cho phép Ban lãnh đạo MWG tự tin thực hiện các bước đi táo bạo như tái cấu trúc mô hình sở hữu và mua lại cổ phiếu quỹ mà không lo ngại về rủi ro thanh khoản. 

Hoạt động tái cấu trúc của MWG tập trung vào 2 mũi nhọn: chuyển nhượng vốn tại các công ty con hiện hữu và thành lập pháp nhân mới để quản lý chuyên biệt. Cụ thể, Công ty sẽ chuyển nhượng Công ty Cổ phần Thợ Điện Máy Xanh cho Điện Máy Xanh và chuyển nhượng Dược phẩm An Khang cho pháp nhân mới là Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Đầu tư Thiện Tâm. 

Có nhiều lý do để MWG quyết liệt tái cấu trúc. Trước hết là chiến lược “chuyên biệt hóa” để tăng tốc do mô hình quản lý tập trung trước đây có thể đã trở nên cồng kềnh khi MWG mở rộng sang quá nhiều lĩnh vực khác nhau (điện máy, thực phẩm, dược phẩm, mẹ và bé, dịch vụ sửa chữa). Thứ đến là mục tiêu tách bạch quản lý để mỗi mảng kinh doanh có chiến lược phát triển độc lập, chuyên sâu và linh hoạt hơn.

 Việc thành lập Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Đầu tư Thiện Tâm (vốn 2.200 tỉ đồng) để quản lý An Khang và Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Đầu tư An Nhi (vốn 500 tỉ đồng) cho mảng AVAKids cho thấy MWG muốn tách 2 mảng còn khó khăn và mới mẻ này ra khỏi bộ máy vận hành của chuỗi điện thoại/điện máy truyền thống. 

Cuối cùng, hoạt động tái cấu trúc nhắm đến mục tiêu tối ưu hóa chuỗi giá trị. Việc chuyển Công ty Cổ phần Thợ Điện Máy Xanh (chuyên lắp đặt, sửa chữa) về Công ty Cổ phần Đầu tư Điện Máy Xanh là một bước đi hợp lý hóa quy trình hậu mãi gắn liền trực tiếp với bán lẻ điện máy, giúp quy trình vận hành liền mạch hơn. 

Trong khi Bách Hóa Xanh đã trở thành trụ cột doanh thu (đóng góp 34.400 tỉ đồng trong 9 tháng đầu năm) và chuỗi Thế Giới Di Động/Điện Máy Xanh đang hồi phục tốt thì An Khang và AVAKids vẫn là những ẩn số cần lời giải mới. Doanh thu trung bình của An Khang hiện là 540 triệu đồng/cửa hàng/tháng, một con số khiêm tốn so với các đối thủ dẫn đầu thị trường. Việc chuyển nhượng An Khang sang công ty con mới (Thiện Tâm) với giá trị thương vụ hơn 2.012 tỉ đồng và đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của ông Đoàn Văn Hiểu Em, thành viên Hội đồng Quản trị MWG, cho thấy Công ty muốn đánh cược một ván lớn. 

Cơ hội mở rộng hoặc thoái vốn  

MWG dự kiến chi tối đa 2.000 tỉ đồng mua lại 10 triệu cổ phiếu quỹ để giảm vốn điều lệ. Đây là động thái điển hình của các doanh nghiệp “giàu tiền mặt” khi cổ phiếu đang bị định giá thấp hơn giá trị thực hoặc muốn tăng chỉ số EPS (thu nhập trên mỗi cổ phiếu). 

Việc thành lập các công ty quản lý vốn chuyên biệt như Thiện Tâm và An Nhi giúp cởi trói cho các ngành hàng mới, không phải thông qua quy trình phê duyệt phức tạp của tập đoàn mẹ, vốn đang tập trung vào mảng điện máy và bách hóa. Tách An Khang và AVAKids cũng giúp nhà đầu tư nhìn rõ hơn bức tranh lợi nhuận của mảng cốt lõi (ICT và Bách Hóa Xanh). Nếu các mảng mới còn lỗ, chúng sẽ được khu trú rõ ràng, không làm “mờ” đi hiệu quả của các mảng “bò sữa”. Về dài hạn, cấu trúc này tạo tiền đề cho các hoạt động M&A hoặc IPO. 

Ông Nguyễn Đức Tài, Chủ tịch Hội đồng Quản trị MWG, chia sẻ IPO sẽ không chỉ phản ánh giá trị chuỗi mà còn tạo động lực cho thế hệ lãnh đạo kế thừa, giúp đội ngũ tập trung hơn vào đặc thù từng ngành hàng. Các chuỗi mà Tập đoàn đang vận hành có nhiều điểm chung về kiến thức quản trị, tuyển dụng, đào tạo và hệ thống hỗ trợ, nhưng sản phẩm lại hoàn toàn khác biệt “như tivi và con cá vốn không có nhiều liên hệ”. 

Bên cạnh những kỳ vọng tích cực, hoạt động tái cấu trúc này cũng chứa đựng những rủi ro nhất định. Trong đó, mảng dược phẩm của An Khang đang đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ Long Châu và Pharmacity. Dù tái cấu trúc sở hữu, nhưng nếu không có sự đột phá về kinh doanh sẽ không giải quyết được bài toán tăng trưởng doanh thu.

Mảng AVAKids tuy có doanh thu trung bình tốt (1,8 tỉ đồng/cửa hàng), nhưng quy mô thị trường mẹ và bé đang chịu áp lực từ xu hướng già hóa dân số và tỉ lệ sinh giảm. 
Trong khi đó, thêm các công ty con và tầng lớp quản lý trung gian có thể làm tăng chi phí quản lý doanh nghiệp nếu không được kiểm soát tốt. Hơn nữa, việc chuyển giá, phân bổ chi phí chung giữa các công ty con và tập đoàn mẹ cần được thực hiện minh bạch để tránh các vấn đề về thuế và lợi ích cổ đông thiểu số. 

Dù có 39.000 tỉ đồng tiền mặt, nhưng việc chi 2.000 tỉ đồng mua cổ phiếu quỹ và rót 2.700 tỉ đồng thành lập công ty con là một lượng vốn lớn. Nếu thị trường bán lẻ đảo chiều xấu đi vào năm 2026, việc giảm bớt lượng tiền mặt dự trữ có thể làm giảm khả năng phòng thủ của doanh nghiệp. Tuy nhiên, với dòng tiền lãi 554 tỉ đồng/tháng, rủi ro này hiện tại được đánh giá là thấp. 

MWG hiện tại là một ví dụ rất điển hình về quản trị doanh nghiệp lớn: không chỉ dùng lợi nhuận kỷ lục để làm đẹp báo cáo, mà dùng nó làm “nhiên liệu” để sửa chữa bộ máy ngay khi còn đang khỏe mạnh. 

Thị trường chờ đợi xem liệu MWG sau tái cấu trúc có tạo ra những cú hích như Bách Hóa Xanh đã từng làm được hay không.