Căng thẳng leo thang, doanh nghiệp Trung Quốc "ngại" niêm yết tại Mỹ

“Rất nhiều khách hàng của chúng tôi quyết định hoãn kế hoạch IPO tại Mỹ, với lý do chủ yếu là mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng đi xuống”, luật sư Stephen Chan của Công ty Luật Dechert LLP có trụ sở tại Hồng Kông, chia sẻ. Cũng theo vị này dự báo, xu hướng này có thể sẽ còn kéo dài, nếu 2 quốc gia không nhanh chóng giải quyết những mâu thuẫn.

Số lượng doanh nghiệp Trung Quốc quan tâm đến IPO tại Mỹ giảm mạnh, đặc biệt là những công ty đang trong giai đoạn đầu lập kế hoạch, là kết quả của việc Mỹ đang cân nhắc đưa ra dự luật khiến một số công ty Trung Quốc khó niêm yết trên sàn giao dịch của nước này.

Trước đó, Thượng viện Mỹ ngày 20.5 đã thông qua dự luật mang tên “Đạo luật Kiểm toán các công ty cổ phần nước ngoài” nhằm tăng cường giám sát các công ty có trụ sở ở nước ngoài, thậm chí hủy niêm yết của các công ty này trên các sàn chứng khoán Mỹ nếu cần thiết.

Theo dự luật, nếu Ban Giám sát Kiểm toán bị từ chối tiếp cận với số liệu kiểm toán của một nhà phát hành cổ phiếu nước ngoài trong 3 năm thì Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ (SEC) sẽ có quyền cấm giao dịch các cổ phiếu này trên hệ thống sàn chứng khoán của Mỹ.

Mặc dù dự luật được viết là áp dụng với tất cả công ty nước ngoài nhưng được cho là nhằm vào các công ty Trung Quốc, sau khi các nghị sĩ trong lưỡng đảng Mỹ tán thành những chỉ trích của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Trung Quốc.

Dự luật này sẽ khiến việc niêm yết đối với một số công ty Trung Quốc tại Mỹ trở nên khó khăn hơn. Thêm vào đó, các công ty này cũng sẽ bị kiểm soát chặt chẽ hơn sau vụ bê bối kế toán của Công ty Luckin Coffee (Trung Quốc) với đối thủ Starbucks. Ảnh: Reuters

Dự luật này sẽ khiến việc niêm yết đối với một số công ty Trung Quốc tại Mỹ trở nên khó khăn hơn. Thêm vào đó, các công ty này cũng sẽ bị kiểm soát chặt chẽ hơn sau vụ bê bối kế toán của công ty Luckin Coffee (Trung Quốc) với đối thủ Starbucks.

Sàn Nasdaq hồi giữa tháng 5 đã hủy niêm yết Luckin Coffee sau khi các giám đốc điều hành của họ thừa nhận đã nguỵ tạo doanh thu lên tới 310 triệu USD từ tháng 4-12.2019.

Theo Reuters, doanh nghiệp Trung Quốc đóng góp khoảng 1/3, tương đương 279 tỉ USD, số tiền huy động được trên toàn cầu thông qua IPO. Khoảng 1/2 số đó là ở nước ngoài, chủ yếu tại New York và Hồng Kông.

Hiện có hơn 550 công ty Trung Quốc được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Mỹ. Họ thường chọn New York vì đây là trung tâm tài chính hàng đầu của thế giới, có uy tín và số lượng nhà đầu tư quốc tế lớn, ngay cả khi Bắc Kinh luôn tìm cách khuyến khích những công ty này niêm yết tại quê nhà để chia sẻ lợi ích với các nhà đầu tư trong nước, đồng thời hạn chế sự giám sát của nước ngoài.

Chính quyền Trung Quốc từ lâu đã ngăn chặn các giấy tờ kiểm toán rời khỏi nước này, khiến các cơ quan quản lý kiểm toán của Mỹ khó kiểm tra chất lượng kiểm toán của các công ty Trung Quốc. Song, một dự luật được Thượng viện Mỹ thông qua mới đây, nếu được Tổng thống Donald Trump đặt bút ký, thì các công ty nước ngoài niêm yết tại Mỹ sẽ phải công khai mức độ kiểm soát của chính phủ. Ngoài ra, các công ty Trung Quốc tuân thủ sự giám sát của Mỹ về kiểm toán nếu không muốn bị hủy niêm yết.

Sàn Nasdaq hồi giữa tháng 5 đã hủy niêm yết Luckin Coffee sau khi các giám đốc điều hành của họ thừa nhận đã nguỵ tạo doanh thu. Ảnh: Reuters

Ông John Ott đến từ hãng dịch vụ tài chính Bain & Company, chuyên gia về các hoạt động dịch vụ tài chính Trung Quốc nhận định: “Đối với các nhà đầu tư ở Mỹ, điều đó có nghĩa là ngày càng ít doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết hơn và sẽ khó nắm bắt được lợi ích của việc tăng trưởng ở Trung Quốc”.

Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết tại Mỹ cũng bắt đầu lên tiếng về nguy cơ bị ảnh hưởng. Trong đó có Kingsoft Cloud Holdings, công ty Trung Quốc đầu tiên niêm yết ở Mỹ kể từ bê bối của Luckin Coffee. Hãng này cho biết những nỗ lực tăng cường giám sát thông tin kiểm toán của Mỹ có thể khiến nhà đầu tư cảm thấy không tin tưởng đối với các nhà phát hành bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, Netease và JD.com cũng cảnh báo về những rủi ro tương tự trong hồ sơ niêm yết gần đây của họ trên sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông.