Vị thế mới của ẩm thực Việt

Ẩm thực Việt Nam vừa được xếp hạng thứ 4 trong danh sách “The Best Countries for Food in the World 2025” của Condé Nast Traveller, với số điểm 96,67. Đây không phải là một bảng xếp hạng mang tính danh dự đơn thuần. Trong bối cảnh ẩm thực toàn cầu đã trở thành một ngành kinh tế trị giá hàng nghìn tỉ USD, vị trí này phản ánh một lợi thế cạnh tranh thực sự của Việt Nam trên bản đồ kinh tế du lịch quốc tế.

Trong thập kỷ qua, nhiều quốc gia đã chủ động biến ẩm thực thành một cấu phần chiến lược của nền kinh tế. Thái Lan từng mở đường với chương trình “Global Thai”, hỗ trợ hàng nghìn nhà hàng Thái mở rộng ra quốc tế, còn Hàn Quốc phát triển “K-Food” song hành với làn sóng văn hóa. Nhật Bản dùng ẩm thực truyền thống để củng cố hình ảnh quốc gia gắn liền với chất lượng và kỷ luật. Khi bản sắc ẩm thực được định vị rõ ràng, các món ăn không chỉ đại diện cho văn hóa mà còn trở thành một công cụ thu hút khách du lịch, kéo theo dòng tiền thật.

Bối cảnh toàn cầu càng củng cố cho xu hướng này. Theo Statista, quy mô thị trường F&B dự kiến vượt 6.000 tỉ USD vào năm 2027, tăng trưởng trung bình khoảng 5-6% mỗi năm. Theo UNWTO, có tới 88% du khách quốc tế cho biết trải nghiệm ăn uống là một phần quan trọng trong hành trình của họ. Ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, báo cáo “The Future of Food 2026” cho thấy người tiêu dùng ngày càng ưu tiên những trải nghiệm ẩm thực gắn với văn hóa bản địa, thay vì các chuỗi toàn cầu. Có thể nói, một nền ẩm thực có bản sắc mạnh như Việt Nam có lợi thế rõ rệt để bước ra thị trường quốc tế.

Dữ liệu trong nước cũng phản ánh nền tảng thực tế cho lợi thế này. Theo iPOS.vn, nửa đầu năm 2025, doanh thu thị trường F&B Việt Nam đạt khoảng 406,1 nghìn tỉ đồng, nhỉnh hơn cùng kỳ 2024 nhưng chưa đạt mức kỳ vọng tăng trưởng 10%. Tuy vậy, con số này cho thấy ngành ẩm thực trong nước vẫn duy trì sức chi tiêu ổn định, bất chấp bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động. Một thị trường nội địa vững là điều kiện quan trọng để ngành F&B mở rộng quy mô mà không quá phụ thuộc vào khách quốc tế.

Cùng lúc đó, lực cầu bên ngoài cũng đang mở ra. Việt Nam nằm trong nhóm những quốc gia được đánh giá cao nhất về ẩm thực khu vực, theo khảo sát của Condé Nast Traveller. Sự hấp dẫn này không chỉ đến từ các món ăn đường phố vốn đã thành biểu tượng, mà còn từ sự chuyển dịch của tầng lớp tiêu dùng trẻ, giàu có trong nước.

Ông Petr Raba, Phó Chủ tịch phụ trách Ẩm thực khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Marriott International, nhận định: “Với mục tiêu phát triển kinh tế đạt mức tăng trưởng hai chữ số đến năm 2030, Việt Nam đang hình thành tầng lớp người trẻ giàu có, khao khát trải nghiệm ẩm thực cao cấp, chất lượng”. Khi nội lực này kết hợp với làn sóng du khách quốc tế tìm kiếm trải nghiệm bản địa, Việt Nam hình thành một “thị trường kép”, vừa có sức cầu trong nước, vừa có sức hút bên ngoài.

Thứ hạng ẩm thực chỉ là phần nổi của một chuyển dịch sâu hơn, từ bản sắc văn hóa sang năng lực cạnh tranh quốc gia. Khi ẩm thực không còn giới hạn trong những món ăn đường phố hay nhà hàng địa phương, mà trở thành một ngành có dòng tiền thật, nó sẽ đóng vai trò ngày càng rõ trong chiến lược tăng trưởng của Việt Nam, giống cách nhiều quốc gia châu Á đã từng làm trong hai thập kỷ qua.

Có thể bạn quan tâm:

Matcha và bài toán bền vững sau cơn sốt xanh