A.I đẩy Big Tech vào cuộc đua vay nợ

Các tập đoàn công nghệ Mỹ đang kết hợp mức lợi nhuận kiểu Silicon Valley với bảng cân đối tài sản đậm chất Ruhr Valley. Nhà đầu tư mua cổ phiếu Alphabet, Meta hay Microsoft cách đây 10 năm giờ đang hưởng lợi gấp tám lần, chưa kể cổ tức.

Chi tiêu cho trung tâm dữ liệu đã giúp tỉ lệ tài sản hữu hình trong giá trị sổ sách vốn chủ sở hữu của họ tăng từ 20% lên hơn 60%. Nếu cộng chi phí hạ tầng của Alphabet, Meta, Microsoft cùng Amazon và Oracle trong năm qua, con số này vượt cả tổng đầu tư của toàn bộ doanh nghiệp công nghiệp niêm yết tại Mỹ.

Ông Jason Thomas, Chuyên gia tại quỹ Carlyle, ước tính làn sóng đầu tư này đóng góp tới 1/3 tăng trưởng GDP Mỹ quý gần nhất. Riêng năm nay, các công ty sẽ chi khoảng 400 tỉ USD cho hạ tầng phục vụ vận hành mô hình A.I. Các dự báo về hóa đơn cuối cùng đều ở mức “khủng”, với Morgan Stanley ước tính 2.900 tỉ USD đến cuối 2028, McKinsey nâng lên 6.700 tỉ USD vào 2030. Thế nhưng, ai sẽ trả khoản này vẫn là câu hỏi mở.

Chi tiêu cho trung tâm dữ liệu đã giúp tỉ lệ tài sản hữu hình trong giá trị sổ sách vốn chủ sở hữu của họ tăng từ 20% lên hơn 60%. Ảnh: The Economist.

Từ năm 2023, Alphabet, Meta và Microsoft đã chia đều 800 tỉ USD dòng tiền hoạt động giữa đầu tư và trả cổ đông. Amazon “đốt” mạnh cho đầu tư nhưng ít trả cổ tức, Apple lại ưu tiên mua lại cổ phiếu, khiến giới đầu tư lo Apple chậm chân trong A.I. Tuy nhiên, tốc độ chi tiêu đang vượt dòng tiền tạo ra, và Morgan Stanley dự báo sẽ có “khoảng trống tài trợ” 1.500 tỉ USD trong ba năm tới.

Tâm điểm cơn sốt A.I đang dịch chuyển từ thị trường chứng khoán sang thị trường nợ. Dù vốn nổi tiếng “kỵ” vay mượn, các tập đoàn công nghệ bắt đầu đổi khác. Nửa đầu năm nay, lượng vay nợ của nhóm công ty công nghệ đạt chuẩn đầu tư tăng 70% so với cùng kỳ 2024. Alphabet lần đầu phát hành trái phiếu từ 2020, Microsoft tăng gấp ba hợp đồng thuê tài chính cho trung tâm dữ liệu lên 46 tỉ USD, Meta đang đàm phán vay khoảng 30 tỉ USD từ các quỹ tín dụng tư nhân như Apollo, Brookfield và Carlyle.

Các đối thủ nhỏ vay còn mạnh tay hơn. CoreWeave dùng tín dụng tư nhân và trái phiếu để mua chip Nvidia, Fluidstack thế chấp chip để vay, SoftBank dùng nợ tài trợ hợp tác lớn với OpenAI, xAI của Elon Musk sau khi vay 5 tỉ USD đầu năm nay đang muốn vay thêm 12 tỉ USD để mua chip.

Những điều trên có nghĩa là cuộc cách mạng công nghệ đang va chạm với cuộc cách mạng tài chính. Các quỹ đầu tư tư nhân biến mình thành “ngân hàng” của nền kinh tế, rót vốn vào những lĩnh vực tạo ra khối nợ khổng lồ như trung tâm dữ liệu.

Cả Big Tech lẫn giới tài chính tin rằng lợi ích từ A.I sẽ tập trung vào một số ít người chơi, và dòng vốn đang được rót theo niềm tin đó. Đây vừa là minh chứng cho sức sáng tạo Mỹ, vừa là lời cảnh báo đến các nhà cho vay, giờ phải gánh thêm rủi ro công nghệ, bên cạnh rủi ro vỡ nợ và lãi suất. Lịch sử cho thấy mỗi đợt bùng nổ đầu tư đều có nguy cơ dẫn tới tình trạng xây dựng dư thừa, kéo theo làn sóng phá sản, và khi đó, những nhà đầu tư đòn bẩy tưởng rằng mình đang nắm “trái phiếu an toàn” sẽ là những người chịu thiệt hại nặng nề nhất.

Có thể bạn quan tâm:

Big Tech Mỹ "khát điện" vì bùng nổ A.I

Nguồn The Economist