Sau 15 năm, FDI vào nông nghiệp giảm 30 lần

Giảm mạnh

Theo Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tính đến tháng8-2014 có 512 dự án FDI trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đăngký là 3,4 tỷ USD, chiếm 3,03% tổng số dự án và 1,4% tổng vốn đầu tư đăng ký (đứng thứ 10 trong số18 ngành kinh tế có đầu tư nước ngoài tại Việt Nam).

Cục Đầu tư nước ngoài nhận định: Tỷ trọng vốn FDI trong nông nghiệplà rất thấp trong cơ cấu ngành kinh tế và có xu hướng ngày càng giảm.

Số liệu từ cơ quan này cho thấy, cả nước hiện có 16.910 dự án FDIđược cấp phép đầu tư với tổng vốn 243 tỷ USD. Tuy nhiên lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp chỉ có 509dự án với tổng số vốn đăng ký đạt 3,39 tỷ USD, chỉ chiếm 3,03% tổng số dự án và 1,4% tổng vốn đăngký.

Như vậy bình quân mỗi năm nông nghiệp chỉ thu hút được khoảng 20 dựán và 130 triệu USD.

Thực tế, đã từng có thời kì nhịp độ thu hút vốn FDI vào lĩnh vựcnông, lâm, ngư nghiệp đạt mức cao, như giai đoạn 1991-2000. Tuy nhiên, giai đoạn gần đây, thu hútđầu tư nước ngoài vào lĩnh vực này đã giảm mạnh.

Cụ thể số liệu từ Cục Đầu tư nước ngoài cho thấy: Nếu như cách đây 15năm, FDI vào nông, lâm, ngư nghiệp chiếm 15% trong tổng vốn đầu tư FDI của cả nước thì trong 3 nămgần đây chiếm chưa đến 0,5%. Tính ra, FDI vào nông nghiệp đã giảm tới 30 lần chỉ sau 15 năm.

Ngoài ra, phần lớn các dự án FDI vào nông nghiệp các dự án quy mônhỏ. Nếu như quy mô vốn đầu tư bình quân một dự án FDI vào khoảng 14,7 triệu USD thì một dự án FDInông nghiệp chỉ đạt 6,6 triệu USD.

Các dự án FDI trong lĩnh vực nông nghiệp cũng chủ yếu đến từ các nhàđầu tư của khu vực châu Á có nền công nghệ chưa thực sự phát triển cao như Thái Lan, Đài Loan(Trung Quốc), Indonesia… các nước phát triển cao như Mỹ, Nhật Bản, EU… còn ít.

Chưa có chiến lược, định hướng rõ ràng

Nguyên nhân trước hết về phía khách quan được Cục Đầu tư nước ngoàichỉ ra là, có một thực tế là đầu tư vào lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro vềthời tiết, thiên tai và lợi nhuận thấp.

Bên cạnh đó là lí do chủ quan khiến đầu tư vào nông nghiệp không thuhút được nhà đầu tư nước ngoài. Đó là chưa có chiến lược, định hướng rõ ràng, phù hợp để thu hútFDI vào nông nghiệp.

Đây chính là cơ sở để xác định vị trí của nguồn vốn FDI đối với nhucầu đầu tư phát triển của ngành nông nghiệp, những dự án cụ thể cần ưu tiên đầu tư nhằm thu hút cácnhà đầu tư có tiềm năng mạnh về nông nghiệp như Hoa Kỳ, Canada, Australia và châu Âu. Bản thânngành nông nghiệp cũng chưa có cơ chế chọn lựa, đề xuất các dự án FDI ưu tiên trong ngành; danh mụcdự án gọi vốn chưa bao quát hết nhu cầu; thông tin về từng dự án còn sơ lược, thiếu chuẩn xác.

Để ngành nông nghiệp không "đứng ngoài" trong làn sóng FDI đổ bộ vàoViệt Nam, Cục Đầu tư nước ngoài cho rằng: Cần tiếp tục duy trì và mở rộng các ưu đãi, hỗ trợ hiệnhành đối với các dự án đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nhưng cần loại bỏ các tiêu chí về khuyếnkhích xuất khẩu và ưu tiên sử dụng nguyên liệu trong nước.

"Các ngành, địa phương cần xây dựng các Danh mục dự án ưu tiên gọivốn đầu tư nước ngoài với các thông tin cụ thể về mục tiêu, địa điểm, công suất và đối tác Việt Namđể làm cơ sở cho việc tổ chức các chương trình vận động đầu tư" - theo Cục Đầu tư nước ngoài.