Công Nghệ

A.I đi tìm thiên bẩm

Xuân Ngô Thứ Hai | 27/01/2020 10:00

Ảnh: Quý Hòa

Người Việt làm chủ công nghệ phân tích gen và khám phá những thông tin di truyền được giấu kín bao lâu nay...
Ảnh: Quý Hòa

Chị Phương My (32 tuổi, quận Phú Nhuận, TP.HCM) chia sẻ: “Tôi sử dụng vụ phân tích gen để tìm hiểu đâu mới là khả năng thực sự của con để hướng cháu theo đuổi những môn học, nghệ thuật phù hợp. Bên cạnh đó là tìm hiểu về thể trạng, sức khỏe của cháu...“. Cũng như chị My, nhiều phụ huynh tại TP.HCM cũng đã biết đến Genetica để xét nghiệm gen, giải mã di truyền cho con mình qua dịch vụ G-K Brite. Tại Việt Nam, mặc dù không tiết lộ con số cụ thể, công ty giải mã gen di truyền Genetica công nhận gói xét nghiệm gen cho trẻ là lựa chọn phổ biến của phụ huynh.

“Lá số sinh học” Genetica

Giải thích về vấn đề này, Thạc sĩ Trân Nguyễn, Trưởng phòng Tư vấn di truyền tại Genetica, cho biết xét nghiệm gen có thể đem lại những thông tin về thể chất, dinh dưỡng và trí tuệ của con. Gen là yếu tố bẩm sinh chỉ chiếm 30% việc hình thành nên một đứa trẻ toàn diện, 70% còn lại là từ môi trường. Nắm được 30% này thì việc cho con 70% còn lại cũng rõ ràng và khoa học hơn. Xét nghiệm gen chỉ cần làm một lần nhưng kết quả giải mã có thể áp dụng lâu dài, đặc biệt là ở những cột mốc quan trọng như chọn ngành nghề, theo đuổi con đường sự nghiệp, học tập...

Các thông số như “tử vi sinh học đời người” quan trọng  như vậy nhưng lấy mẫu ADN này rất thuận tiện và đơn giản, người dùng có thể tự thực hiện tại nhà. Công nghệ này có độ chính xác tối thiểu 99% và hệ thống của Genetica hiện có thể xử lý tối đa 5.760 mẫu mỗi tuần. Mẫu sau khi lấy và bảo quản sẽ được gửi sang Phòng thí nghiệm Center of Advanced Technologies của Trường Đại học California, San Francisco, Mỹ để tiến hành phân tích và giải mã gen. Khoảng từ 6-8 tuần, kết quả giải mã gen sẽ được chuyển về cho người dùng.

 

Genetica, công nghệ giải mã gen bằng trí tuệ nhân tạo (A.I), được phát triển bởi Tiến sĩ người Việt, Cao Anh Tuấn, Đại học Cornell, cựu thành viên của Google, cùng các tiến sĩ hơn 10 năm kinh nghiệm nghiên cứu về gen từ các trường đại học nổi tiếng tại Mỹ, đã được triển khai ở Việt Nam. Năm 2019, Genetica tại Việt Nam đã ký kết với các đối tác gồm Bệnh viện Quốc tế Mỹ, Công ty D-Fit và Công ty Y tế Thanh Chân về việc cung cấp các dịch vụ phân tích giải mã gen.

Theo Tiến sĩ Tuấn, phân tích gen là việc dùng DNA (Deoxyribo Nucleic Axit) có trong các tế bào của cơ thể con người để xác định các yếu tố di truyền như tiềm năng, thể chất, dinh dưỡng, nguy cơ bệnh trong mỗi người. Công nghệ này được chứng nhận bởi Illumina, tổ chức giải mã gen số 1 thế giới.

“Giải mã gen cho con sẽ giúp bố mẹ có phương pháp nuôi, dạy và đào tạo con mình hiệu quả nhất. Chúng tôi phân tích hơn 147 gen để cung cấp một báo cáo chi tiết về bản đồ gen của trẻ, tìm ra mối tương quan giữa gen và sự phát triển ở trẻ em. Mỗi đứa trẻ là một cá thể hoàn toàn khác biệt luôn ẩn chứa các tiềm năng. Nếu được phát hiện và nuôi dưỡng đúng cách, con của bạn có thể vận dụng và phát huy tối ưu năng lực thiên bẩm của mình vào cuộc sống”, Tiến sĩ Tuấn giải thích. Kết quả giải mã gen còn giúp cá nhân hóa chế độ luyện tập và dinh dưỡng hiệu quả, phòng ngừa các căn bệnh tiềm ẩn, đặc biệt ung thư di truyền.

 

Đã có bản đồ gen của người Việt

Lĩnh vực phân tích gen đang trở thành trào lưu chính trong y tế. Lĩnh vực phân tích gen di truyền toàn cầu được định giá gần 7,9 tỉ USD, tăng trưởng CAGR khoảng 11,5% trong giai đoạn 2018-2023, theo báo cáo của Mordor Intelligence.

Trên thế giới, nghiên cứu về gen trước đây chỉ thuộc về các nước có tiềm lực khoa học rất lớn như Anh, Mỹ vì đòi hỏi công nghệ hiện đại và chi phí khổng lồ. Tại Việt Nam, năm  2016, nhóm các nhà khoa học do Giáo sư Nguyễn Thanh Liêm, Viện trưởng Viện nghiên cứu Tế bào gốc và Công nghệ Gen Vinmec, đứng đầu đã bắt đầu thực hiện nghiên cứu ở quy mô lớn về gen người Việt. Mới đây, Viện đã công bố chính thức công trình nghiên cứu này và gửi tới tạp chí di truyền quốc tế uy tín Human Mutation.

 

Viện Big Data với người đứng đầu là Giáo sư Vũ Hà Văn, cũng thông tin về dự án 4,5 triệu USD để nghiên cứu về bộ gen người Việt. Kết quả này làm cơ sở dữ liệu phục vụ các nghiên cứu về gen có thể ứng dụng trong việc xác định nguyên nhân gây bệnh và đáp ứng thuốc theo đặc trưng hệ gen, từ đó hỗ trợ việc chẩn đoán và điều trị cho người Việt. Đây là nghiên cứu lớn về bộ gen người Việt và trước khi được công bố chính thức tại Việt Nam, nhóm nghiên cứu đã gửi công trình này tới tạp chí di truyền quốc tế uy tín Human Mutation.

Tiến sĩ Cao Anh Tuấn, ngành khoa học máy tính tại Đại học Cornell (Mỹ), vẫn quyết định rời Google để khởi nghiệp với Genetica, một công ty cung cấp dịch vụ giải mã bản đồ gen cho người Việt nói riêng, người châu Á nói chung. Theo đuổi lĩnh vực mới mẻ này, Tiến sĩ cho biết mình rất vui mừng khi biết các bậc cha mẹ đã tìm ra cách dạy con sao cho hiệu quả. Đặc biệt là những xét nghiệm về gen ung thư đã giúp dỡ bỏ tảng đá đè nặng trong tâm trí người bệnh ra sao... Ngành phân tích gen trên thế giới đã giải mã được những thông tin di truyền tưởng chừng như con người không bao giờ hiểu được. Sự kết hợp của A.I và y tế đã giúp giải mã những thông tin di truyền được giấu kín bao lâu nay trong bộ gen của loài người.

►iGen trong kỷ nguyên 4.0

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào giải mã gen ở Việt Nam

Kỹ sư Google tìm cách đọc gen người Việt


Tin cùng chuyên mục

Tin nổi bật trong ngày