Sóng “lạ” của USD

Tỉ giá VND/USD liên tục tăng mạnh trong 2 tháng đầu năm kể từ sau Tết Nguyên đán 2024 với mức tăng 1,7% tại các ngân hàng thương mại, thậm chí tăng gần 2% trên thị trường tự do, cho thấy diễn biến lạ hơn so với các năm trước.

Liên tục leo thang

Trên thị trường Mỹ, chỉ số US Dollar Index (DXY) - đo lường đồng bạc xanh với 6 đồng tiền chủ chốt bao gồm EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF - đã tăng 0,16% trong phiên giao dịch ngày 1/3, đạt mốc 104,13. Sức mạnh của đồng USD đã duy trì sang tháng thứ 2 liên tiếp so với đồng EUR và đồng yên Nhật.

Trong khi đó, tại thị trường Việt Nam, chỉ số giá USD tháng 2/2024 tăng 0,4% so với tháng trước; tăng 0,92% so với tháng 12/2023; tăng 3,89% so với cùng kỳ năm trước; bình quân 2 tháng đầu năm 2024 tăng 3,79%. Quan sát diễn biến thị trường ngoại tệ thời gian vừa qua, nhiều chuyên gia và tổ chức tài chính đánh giá diễn biến tỉ giá năm nay diễn biến khá lạ so với các năm trước do quý I mọi năm thường là giai đoạn nguồn cung ngoại tệ dồi dào. Chỉ trong 2 tuần, giá mua - bán USD tại các ngân hàng đã tăng khoảng 250-300 VND/USD so với thời điểm trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. 

Lý giải đà tăng tỉ giá trong thời gian vừa qua, nhóm chuyên viên phân tích Công ty Chứng khoán Phú Hưng cho rằng lãi suất chênh lệch giữa USD và VND ở mức âm trong suốt giai đoạn qua và việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) có thể duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt lâu hơn là một trong những nguyên nhân chính khiến tỉ giá tăng mạnh ngay trong thời điểm đầu năm.

Bên cạnh đó, tình trạng găm giữ ngoại tệ trong bối cảnh đồng bạc xanh liên tục tăng tại thị trường trong nước cũng khiến tỉ giá nóng hơn. Tỉ giá VND/USD tại thị trường tự do đã liên tục tăng cao kể từ cuối năm 2023 và hiện giao dịch quanh mức cao hơn khoảng 2,5% so với tỉ giá giao dịch trên thị trường liên ngân hàng cùng với việc lãi suất liên ngân hàng vẫn duy trì ở mức thấp đang tạo áp lực mất giá đối với VND.

Ngoài ra, tỉ giá một số thời điểm có phần bị tác động khi tại thị trường trong nước cũng có yếu tố tác động lên tỉ giá, nhất là tỉ giá thị trường tự do vì một số nhà đầu tư gom mua USD để đầu cơ vàng.

Sức nóng trong ngắn hạn

Ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc Khối ngoại hối, thị trường vốn và dịch vụ chứng khoán, HSBC Việt Nam, cho rằng đang có nhiều yếu tố tác động, gây áp lực lên tỉ giá VND/USD trong quý I/2024. Đầu tiên là việc FED có thể tiếp tục duy trì chính sách thắt chặt tiền tệ kéo dài giúp đồng USD duy trì ở mức cao.

Yếu tố thứ 2 là thanh khoản VND trên thị trường liên ngân hàng sẽ tiếp tục dồi dào trong các tháng đầu năm do chưa có nhiều biến chuyển đáng kể về tăng trưởng tín dụng hay tiến độ giải ngân đầu tư công. Yếu tố khác đến từ thặng dư thương mại và vốn đầu tư FDI của Việt Nam vẫn ở mức cao cùng với một số biến động địa chính trị toàn cầu có thể tạo áp lực lên VND. Cuối cùng, đồng USD được kỳ vọng vẫn sẽ duy trì sức mạnh trong những tháng đầu năm 2024 trong khi đồng nhân dân tệ (CNY) tiếp tục suy yếu trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc phục hồi chậm hơn dự kiến.

Mặc dù tỉ giá vẫn trong đà tăng nhưng đại diện HSBC cho rằng triển vọng tỉ giá trong nửa cuối năm sẽ cải thiện hơn khi những yếu tố kể trên đảo ngược và đặc biệt là khi kinh tế - tín dụng trong nước dần hồi phục.

Đồng quan điểm, Công ty Chứng khoán MBS cho rằng tỉ giá năm 2024 sẽ dao động trong vùng 23.800-24.300 VND/USD và vẫn tiếp tục được hỗ trợ bởi các yếu tố bao gồm thặng dư thương mại nhưng sẽ có thể không còn tốt như bây giờ khi xuất nhập khẩu sẽ phục hồi, giải ngân FDI tích cực, lượng kiều hối ổn định (IMF dự báo lượng kiều hối trong năm 2024 lên hơn 110 tỉ USD), du lịch quốc tế hồi phục mạnh... “Các đơn đặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã tăng trở lại và chúng tôi kỳ vọng số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trong các tháng tới nhờ sự tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế Mỹ”, ông Michael Kokalari, Giám đốc Phòng Phân tích Kinh tế vĩ mô và nghiên cứu thị trường, VinaCapital, nhận định.

Trong báo cáo vừa công bố, Công ty Chứng khoán Bản Việt (VCSC) cũng kỳ vọng dòng vốn nguồn cung ngoại tệ dồi dào từ FDI, kiều hối, thặng dư thương mại cao và thâm hụt thương mại dịch vụ thu hẹp (nhờ lượng khách quốc tế liên tục cải thiện) có thể giúp giảm bớt áp lực lên tỉ giá VND/USD trong năm 2024.

Trong khi đó, Ngân hàng UOB cho rằng nếu FED chấm dứt lộ trình tăng lãi suất cùng nhiều yếu tố khác sẽ có thể giúp tỉ giá năm 2024 không những chấm dứt đà tăng mà còn giảm so với năm 2023. Theo đó, UOB dự báo tỉ giá vẫn sẽ duy trì ở mức cao trong giai đoạn đầu năm 2024 nhưng giảm dần trong những quý cuối năm 2024, xuống mức 23.500 đồng/USD.