Công thức bí truyền của nhà Cowie

Thế hệ kỹ sư, nhà khoa học và doanh nhân theo đuổi đam mê của mình và tạo ra những công thức mê hoặc cả thế giới.

Theo danh sách tỉ phú thế giới của Forbes, số tỉ phú đang hoạt động trong ngành công nghiệp đồ uống và thực phẩm là 219 người, chiếm 8% danh sách. Sự xuất hiện của tỉ phú kinh doanh đồ uống cho thấy tính quảng bá của các dòng thức uống có thể dễ dàng tạo nên thị trường rộng lớn và sự giàu có của nhiều dòng họ nắm giữ những công thức bí mật.

Có thể kể ra một loạt gia tộc trăm năm trong lĩnh vực này như: Juan Francisco Beckmann Vidal (Mexico), Maria Asuncion Aramb (Mexico), Carlos Alberto Sicupira (Brazil), Charlene de Carvalho-Heineken (Hà Lan), Jorge Paulo Lemann (Brazil), Bernard Arnault (Pháp)… Họ nắm giữ trong tay những công thức đồ uống truyền đời và thế hệ tiếp nối thế hệ tiếp tục tạo nên những loại đồ uống hấp dẫn mới, có thể tạo được thị trường từ Đông sang Tây.

Người ta lưu truyền câu chuyện về loại đồ uống được những tay sành uống ví von là “The Beast of Dufftown” bắt đầu từ những năm 20 của thế kỷ XIX. Điều đáng nói, những người đưa Mortlach lan tỏa trên phạm vi toàn cầu, gia đình Cowie, lại có xuất phát điểm chẳng liên quan gì đến ngành đồ uống.

George Cowie là một trong những kỹ sư vĩ đại của Scotland. Ông đóng vai trò chủ lực trong việc định hình nên ngành công nghiệp đường sắt thế kỷ XIX. Mãi đến năm 1867, ông mới chính thức trở thành chủ sở hữu nhà máy chưng cất Mortlach. Cowie đã áp dụng phương pháp tiếp cận tiên phong, chuẩn xác đến từng chi tiết trong ngành xây dựng vào ngành công nghiệp rượu của Scotland.

Gần lưu vực sông Spey, có thể tìm thấy rất nhiều nhà máy chưng cất tạo nên những thương hiệu huyền thoại. Và tại ngôi làng chuyên sản xuất thức uống lên men bé nhỏ nhưng vô cùng nổi tiếng Dufftown, bạn sẽ nhìn thấy một nhà máy chưng cất có tuổi thọ gần 200 năm. Chính tại nhà máy này, dòng thức uống tinh tế nhất đã ra đời và được đặt tên theo vùng đất tạo nên nó: Mortlach!

Mortlach được James Findlater xây dựng vào năm 1823 trên địa điểm của một nhà máy chưng cất lâu đời trước đó và trở thành nhà máy rượu hợp pháp đầu tiên tại Dufftown. Đây cũng là nhà máy chưng cất duy nhất trong suốt 60 năm tại vùng này cho đến khi nhà máy Glenfiddich ra đời vào năm 1887. Sự ra đời của Mortlach được xem là một dấu mốc và được ca ngợi là “trước bất cứ thứ gì” tại vùng đất này.

Một câu ngạn ngữ vẫn được truyền đến tận ngày nay: “Nếu Rome được xây trên 7 ngọn đồi thì Dufftown được tạo nên từ 7 bức tranh tĩnh vật”. Ở thời đại hoàng kim, “7 bức tranh” này chính là Mortlach, Balvenie, Dufftown, Glendullan, Glenfiddich, Convalmore và Parkmore.

Nhờ quy trình chưng cất đặc trưng qua 4 tĩnh đồng với hình dạng khác nhau, gia đình Cowie đã đưa vị thế của Mortlach lan khắp các vùng nước Anh rồi đến Mỹ, Ấn, Trung Quốc và Úc, vẽ nên thời kỳ hoàng kim của thương hiệu. Một tờ báo địa phương đã dành cho Mortlach những lời khen ngợi hết sức mỹ miều: “Có lẽ không một nhà máy đồ uống nào ở Scotland có nhiều khách hàng tư nhân như vậy. Không chỉ tại thủ phủ Scotland, xứ Wales hay Anh Quốc, tại Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, thậm chí cả Úc, ngài Cowie đều có những khách hàng yêu thích các dòng thức uống của ông hơn bất kỳ thương hiệu nào khác…” (theo Elgin Courant, 1869).

George Cowie có người con trai duy nhất là Alexander Mitchell Cowie. Năm 1896 hay tin cha bệnh nặng, Alexander lúc này đã là Tiến sĩ Y học, chọn trở về Dufftown để tiếp tục phát huy di sản của người cha để lại. Giống như cha mình, nghệ thuật xây dựng nằm trong máu Alexander, ông áp dụng tư duy phân tích của khoa học và kỹ thuật nhằm tạo ra dòng đồ uống có hương vị phức hợp và đa dạng mà thế giới biết đến ngày nay. Alexander một mặt kế thừa tinh hoa trong quản lý kinh doanh, mặt khác thực hiện cải tiến quy trình, nâng số ống đồng chưng cất từ 4 lên 6 tạo thành quy trình “có một không hai” mang tên 2.81 với sự giúp sức của kiến trúc sư Charles C. Doig. 

Kể từ khi ra đời, phương pháp của Tiến sĩ Alexander Cowie gần như vẫn được bảo lưu suốt hàng trăm năm nay. Có lẽ, chỉ Cowie mới biết tại sao “công thức 2.81” sẽ cho ra loại đồ uống ngon nhất thế giới. Và cũng chỉ ông mới hiểu tại sao lại có 6 tĩnh đồng hình thù khác nhau trong khi các ống dẫn trông như một bức tranh nghệ thuật và điều gì khiến chúng “ngân nga vui vẻ” đến thế khi chiết xuất ra những giọt rượu nồng nàn, sánh đặc với hương vị tuyệt vời.

Trong thời kỳ hoàng kim Victoria, gia đình Cowie chính là đại diện điển hình của các thế hệ kỹ sư, nhà khoa học, nhà thám hiểm và doanh nhân người Scotland - những người với ý thức tự cường và sức sáng tạo không ngừng. Họ dám bước ra khỏi vùng an toàn, vươn đến những chân trời mới nhằm hoàn thiện bản thân, giúp thế giới xung quanh tốt đẹp hơn, trong đó có đam mê họ theo đuổi. Ảnh hưởng của họ lan tỏa sâu rộng không chỉ ở Scotland hay Anh mà còn trên khắp trên thế giới.